Tímarit um uppeldi og menntamál - 01.01.1888, Blaðsíða 71

71
frá, livernig á því standi. Ef kennarinn er jafnan
sannsögull og orðheldinn, þá mun barnið einnig verða
pað.
Eptirdæmi kennarans er fyrsta skilyrðið fyrir pví,
að honum geti heppnazt að leiða harnið til pess að
segja satt, játa fúslega yfirsjónir sínar og efna rækilega
orð sín Menn pykjast hafa orðið pess varir, að peir
gallar, sem leynilega eða opinherlega loða við uppalar-
ann, komi fram hjá börnum peim, sem hann á upp að
ala. Andlegur skyldleiki kemur jafnan að meiru eða
minna leyti fram milli peirra. I samhandi við petta
má líka henda á, hversu pýðingarmikið pað er, að vera
sjálfum sjer samkvæmur og einbeittur. Hvarflandi og
staðfestulítill maður hefur skaðleg áhrif á hörn. Sje
kennari pannig, og efni hann eigi pað, sem hann lofar,
pá má jafnan búast við hirðuleysi, óhlýðni og mótpróa
hjá hörnum hans. jpess mun mega finna dæmi, að
kennari segi: «Frá pessari stund læt jeg petta eða petta
ekki viðgangast,—pú skalt ekki hugsa til að komast upp
mcð pað framar*. En pó situr allt í garnla liorfinu.
Þegar fyrsta upppotið er um garð gengið hjá kennaran-
um, parf harnið ekkert að óttast, pví að allt er látið
ganga eins og áður. Dr. Kellner segir í uppeldisfræði
sinni um petta efni: »Samkvæmni hefur undra-mátt;
án liepnar getur uppeldið ekki vel gengið, án hennar
mun barnið skorta pá virðingu, sem pað parf að hera
fyrir hoðum uppalarans. Samkvæmni hefur álirif á
unga og gamla, af pví að hún er sprottin af einbeittri
lund; hún gjörir jafnvel dýrin manninum liáð ogundir-
gefin. En hvað er samkvæmni og hvert er eðli hennar?
Hún er í pví fólgin, að jafnan sje breytt eptir föstum
grundvallarreglum, að eigi sje sagt eitt í dag og aunað
á morgun um sama efni, að eigi sjeu loforð óefnd lát-
in, að pví sje fram fylgt, sem hótað er, og að eigi sje