Ritmennt - 01.01.1998, Blaðsíða 18

Ritmennt - 01.01.1998, Blaðsíða 18
EIRÍKUR ÞORMÓÐSSON OG GUÐSTEINN ÞENGILSSON RITMENNT sem fyrr segir. Það má hins vegar hiklítið telja að styrkt hafi efnahag Jónatans nokkuð að árið 1868 seldi hann hálfa jörðina Arnar- staði í Eyjafirði fyrir 750 ríkisdali.18 Getum má að því leiða að jarðarhelming þennan hafi hann eignast með Rósu fyrri konu sinni. Þá hlýtur Jónatan að lrafa haft ein- hverjar teltjur af Balclca. Að öllu samanlögðu er því vel ætlandi að fleira hafi eflt getu Jón- atans til bókakaupa en nytjar af Þórðarstöð- um. Og ætli hann hafi ekki lílca stöltu sinn- um goldið bækur í fríðu, t.d. Jóni Borgfirð- ingi? Gæti ekld eftirfarandi, telcið úr bréfi til Jóns dagsettu 18. apríl 1880, bent til þess? „Æ! góði vinur! Nú sendi ég þér lítinn vaðmálsskilea - má vera að skelddarnir verði tveir, þetta er lítið af mér þér til handa, en þig bið ég þiggja, og veit ég þig lít- illátan, verið getur aó sokkagarmar hrjóti innan úr pjötlunum."19 Auk þess sem varð- veist hafa fáeinar lcvittanir sem sýna greiðslu Jónatans fyrir bælcur og bóltband bæði með peningum en einlcum þó með innleggi og raunar fleiru eins og t.d. „fyrir ferju á kindum" og „Hestlán fram að Sörla- stöóum" á viðskiptakvittun frá H. Péturs- syni á Espihóli fyrir árió 1880 dagsettri 10. september 1881.20 Með einu lcvarteli af við- arkolum greiðir hann upp í bók keypta 1890 af H. Péturssyni svo sem sjá má af við- skiptareikningi dagsettum 10. oldóber það ár á Akureyri.21 En á reikningi frá bókaversl- un Friðbjarnar Steinssonar á Alcureyri dag- settum 31. desember 1884, sem teygir við- sldptin aftur til 1883, er ekki annað að sjá en um peningagreiðslur (og sltuld) sé að ræða.22 Svo að ýmsan útveg sýnist Jónatan hafa til að afla sér bóka. En hvaó sem líður vangaveltum um efnahag Jónatans er óhætt að fullyrða að hann hefur látið töluvert til sín taka í félagsmálum og hreppstjóri var hann í Hálshreppi um nær tveggja og hálfs árs slteið á árunum 1869-71 og þótt hann í fyrstu færðist undan því embætti var sú undanfærsla eldd teldn til greina.23 Og ein- hver vottur um það hve Jónatan var metinn í sveit sinni er að þegar Þingeyingar héldu upp á aldamótin á Ljósavatni árið 1901, þar sem hver sveit hafði sitt merki, bar Jónatan merlti Fnjósltdæla sem var „Fjallltonan með fald, og sat á mjallahvítum jölcultindi, en ið- grænn skógur hið neðra. Þótti merkiö fag- urt, og vel til fundið að láta Jónatan bera það, því svo var sem það væri skuggsjá af lyndiseinkunn hans."24 Sá sem framan- greind ummæli eru höfð eftir segir einnig: Jónatan hefir alla æfi verið á Þórðarstöðum, og kann ekki við sig annarsstaðar. Hann hefir gert þar snotran bæ, og keypt fyrst skóginn og síðan jörðina. Hann skipar sæti með merkismönnum í bændastétt landsins, hefir brennandi áhuga á verndun skógarins og hefir hlíft honum og hirt vel, svo hann er nú í blóma, eftir því sem gerist hér á landi. Fróðleiksmaður er hann mikill um alla fornfræði, ættfróður og sögufróður, svo það er með afbrigðum, og manna glöggastur að lesa gömul handrit. Hann er og smiður góður bæði á tré og járn og kopar.25 „enda var hann jafnan mjög vel látinn og þótti sómi sveitar sinnar og stjettar" segir A.G. (þ.e. Asmundur Gíslason) í stuttu ævi- 18 Lbs 3031 4to. 19 ÍB99 fol. 20 Lbs 3031 4to. 21 Lbs3031 4to. 22 Lbs 3031 4to. 23 Lbs 3030 4to, bréf Lárusar Sveinbjörnssonar sýslu- manns til Jónatans dagsett 31. mars 1869. 24 Jón Pálsson: Jónatan Þorláksson, bls. 2. 25 Sama rit, bls. 1. 14
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170

x

Ritmennt

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ritmennt
https://timarit.is/publication/859

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.