Ritmennt - 01.01.1998, Blaðsíða 78

STEINGRÍMUR JÓNSSON
RITMENNT
vegna þess að íslendingarnir tveir sem formlega bönnuðu prent-
un Þjóðólfs í febrúar 1850 voru Th. fohnsson, settur stiptamt-
maður, og H.G. Thordersen, biskup. Þjóðólfur varð því einfald-
lega Hljódólfur. Svo einfalt er málið.
Um upphaf Þjóóólfs í sendibréfum frá 1848
Bæði Páll Melsteð og Sveinbjörn telja sig upphafsmenn Þjóðólfs.
Þótt margt styðji frekar Sveinbjörn er erfitt að ganga gegn full-
yrðingum Páls nema til komi fleiri heimildir. Varðveist hafa
sendibréf frá Páli Melsteð til Jóns Sigurðssonar í Kaupmanna-
höfn haustið 1848 þar sem vikið er að blaðaútgáfumálunum með
svo afgerandi hætti að allan vafa telcur af um upphafsmanninn.
Páll ritar Jóni Sigurðssyni 12. september 1848, tæpum tveim-
ur mánuðum áður en útgáfa Þjóðólfs hófst. í bréfinu lcemur fram
allt önnur mynd af Páli en sú sem hann dregur upp í afmælis-
greininni 1888 eða Endurminningum sínum. Páll kveðst ætla að
hætta við Reylcjavíkurpóstinn, sér líki engan veginn við hann en
hafi eklci einn efni á að gefa út blað. Hann vilji heldur hætta og
fara burtu frá Reykjavík þegar vorar. Hann hafi sótt um nolckur
embætti en ekki fengið og telur sig hafa verið órétti beittan. „Fái
jeg ekkert, so verð jeg bóndi, og eingum háður, og þá ætla jeg að
tala og skrifa djarft, því jeg er að safna í mig veðri og mannhatri
og þessháttar góðum hlutum."15
Rúmum mánuði síðar, 20. október, fimmtán dögum áður en
fyrsta tölublað Þjóðólfs kom út, ritaði Páll annað bréf til Jóns
Sigurðssonar.16 Hann segist hættur samvinnunni við Þórð Jónas-
sen um Reykjavíkurpóstinn,
því jeg get ekki feingist við að senda hann út einn saman, því þar til er
Jónassen hreint ónýtur. En það er ilt verk og óþakklátt að senda hjer út
bókaböggla í hverjum mánuði, meðan póstgaungur eru sona í eingu lagi.
Jónassen ætlar nú að halda einn áfram pósti, en sr. Svb. Hallgrímsson
ætlar að fara að verða Journalisti, og gefa út mánaðarblað, 1/2 örk á 1/2
mánuöi; þar ætla jeg núna fyrst að gutla saman fréttunum í það, og veit
drottinn að jeg gjöri það invita Minerva [móti vilja Mínervu, þ.e. ófús,
án andlegrar köllunar,- innsk. S.J.], en hvað skal segja, einginn er maður-
inn verkfær bróðir minn.
15 Páll Melsteð (1913), bls. 91.
16 Páll Melsteð (1913), bls. 91-93.
74