Andvari - 01.06.2011, Side 33

andvari
JAKOB BENEDIKTSSON
31
stofnaði útgáfuna Ljóðhús. Þröstur Ólafsson skrifaði minningargrein
um Jakob og vék m.a. að þessum átökum um leið og hann lagði áherslu
á mikilvægi Jakobs fyrir félagið:
í þeim átökum sem þá áttu sér stað um framtíð félagsins var Jakob ætíð
kjölfestan sem tryggði að félagið komst klakklaust út úr brimsköflunum. Ætíð
var hann boðinn og búinn til að ræða vandamál og leggja á ráðin um hvernig
með skyldi fara. Hann skynjaði breytingar tímanna betur en margur yngri
maður. Eftir að þessum átakatíma lauk og félagið komið á beinu brautina hélt
Jakob áfram starfi sínu í stjórn og miðlaði okkur af þekkingu sinni, reynslu
og yfirsýn. Þótt Jakob væri orðinn háaldraður var honum ekki leyft að fara úr
stjórninni, þrátt fyrir að hann færði það oftsinnis í tal, fyrr en hann var orðinn
ófær um að sækja fundi. Okkur þótti enginn fundur vera án hans, svo nátengdur
var hann félaginu og okkur sem sátum í stjórn með honum.34
Mál og menning kaus þá Jakob og Halldór Laxness heiðursfélaga
1997. Halldór Guðmundsson taldi það skemmtilega táknrænt, „ekki
bara vegna hins mikla gagns sem þessir menn hafa unnið útgáfunni,
heldur líka vegna þess að þeir eru hvor um sig fulltrúar þess sem Mál
og menning á alltaf að láta sig mestu skipta: bókmenntir og fræði.“35
Frœdistörf á íslandi
Eftir að heim var komið hélt Jakob áfram að sjá um útgáfu rita og
styttri kafla og semja fræðirit. Ekki verða þau öll talin hér, aðeins
nefnd þau helstu, en vísað í ritaskrá Jakobs.36 Þegar 1947 gaf hann
út tvær bækur, Ragnars sögu loðbrókar og sona hans og Ferðabók
Tómasar Sœmundssonar með vönduðum formála. Ferðabókin hafði
ekki verið gefin út áður en var til ófullgerð í handriti Tómasar. Jakobi
þótti ástæða til þess að kynna íslendingum ritið sem hann taldi merka
heimild um höfundinn, skoðanir hans og áhugamál. Markmið Tómasar
var að benda íslendingum „til réttari þekkingar á veröldinni“ og gera
Þá „móttækilegri fyrir annarri bókligri þekking“.37
Næsta ár voru útgáfurnar þrjár. Ein þeirra var Deilurit Guðmundar
Andréssonar sem birtist sem annað bindi í ritröðinni íslenzk rit síðari
Qlda sem Hið íslenska fræðafélag gaf út. Fremst er ítarlegur formáli um
ævi Guðmundar, prentuð og óprentuð rit hans og kvæði og um Stóradóm
°g ritgerð Guðmundar, Discursus oppositivus, gegn Stóradómi. Þá fylgir