Andvari

Árgangur

Andvari - 01.06.2011, Blaðsíða 81

Andvari - 01.06.2011, Blaðsíða 81
andvari JÓN SIGURÐSSON OG HIÐ ÍSLENSKA ÞJÓÐVINAFÉLAG 79 ógleymdum hans tryggustu liðsforingjum: séra Eiríki Kúld og Halldóri Kr. Friðrikssyni yfirkennara. Margir gamlir samherjar höfðu þó snúið frá rót- tækni til afturhalds. Og margir efnismenn í Félagsritahópnum fylltu nú raðir embættismanna með tilheyrandi þjónkun við stjórnina er Jóni sárnaði mjög.19 Jón Sigurðsson og stefna hans naut aftur á móti eindregins stuðnings nýrrar og róttækrar kynslóðar, sem alist hafði upp í þjóðernisvakningu aldarinnar og kenndi sig gjarnan við þjóðvináttu. I þessum hópi voru námsmenn í Kaupmannahöfn en einnig verslunar- og athafnamenn. I febrúar 1872 stofnuðu nokkrir þeirra félagið Atgeirinn sem var „sérstök deild Hins íslenzka þjóðvinafélags“ til að halda upp vörn fyrir réttindum íslendinga í ræðu og riti.20 Atgeirinn var hreint leynifélag: starf þess var leyndarmál öllum utanfélagsmönnum. Raunar var félagsskapurinn svo leynilegur að hann hefur aldrei almennilega komist inn í sögu íslands. Þó voru í hópi Geirunga, en svo nefndu meðlimir Atgeirsins sig, margir af helstu leiðtogum þjóðarinnar á komandi áratugum þótt ekki væru þeir ætíð samherjar. Geirungar voru áróðurssveit sem ritaði greinar, einkum í norsk blöð, til stuðnings málstaðs Jóns Sigurðssonar og hlífði hvergi þeim er deigari þóttu. Einkum beindu þeir spjótum sínum að konungkjörnum þingmönnum og minni- hlutamönnum, en þeir höfðu í bænaskrá til konungs um stjórnskipunarmálið í þinglok 1871 verið óvenju harðorðir í garð meirihlutans sem hefði komið fram jþeð „ískyggilegar skoðanir“ sem ekki væru samkvæmt „hugsunum og vilja" Islendinga.21 Segja má að gefið hafi verið út skotleyfi á hina konungkjörnu og Grím Thomsen, sem hallaðist á sveif með þeim þótt þjóðkjörinn væri. Söfnuðu Geirungar fyrir sektarfé er þeir eða öllu heldur útgefendur þeirra voru dæmdir fyrir ærumeiðingar. Mikilvægt þótti þjóðvinum að skýrt væri hvar þjóðarvilj- inn lægi. Jón Sigurðsson var ekki sjálfur í Atgeirnum en fylgdist vel með og las yfir greinaskrif. Þá var hann mikilvirkur stuðningsmaður þess sem nefna mætti athafnadeild Atgeirsins, en það voru forkólfar verslana og verslunarfélaga, sem sum hver leituðu eftir viðskiptasamböndum í Noregi. Segja má að fallið hafi saman veldisskeið norsk/ensku verslunarfélaganna og Þjóðvinafélagsins. Þau færðust of mikið í fang, einkum Norska samlagið svokallaða þó að í Noregi héti það íslenska samlagið.22 En það virtist boðberi nýrra framfara- °g þjóðfrelsistíma er 177 lesta gufuskip félagsins kom til hafnar í Reykjavík þann 25. maí 1872 og bar heiti frelsishetjunnar: „s/s Jón Sigurðsson“. En Norska samlagið „strandaði“ eins og Jóns Sigurðsson orðaði það og bætti við: ”Allar hrakspár rætast hjá oss.“23 Áfram hélt þó Gránufélag um sinn og mjög efldist verslun og útgerð Ásgeirs skipherra Ásgeirssonar á Isafirði en Tryggvi Gunnarsson kaupstjóri Gránufélags og Ásgeir kaupmaður voru meðal helstu fprkólfa Þjóðvinafélagsins í Kaupmannahöfn þar sem þeir höfðu vetursetu.24 Asgeir var auk þess mestur afreksmaður að afla félaginu styrktarfjár.25
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.