Andvari - 01.06.2011, Blaðsíða 134

132
SIF SIGMARSDÓTTIR
ANDVARI
ugur verksmiðjujöfur af gyðingaættum sem ásamt bræðrum sínum átti og rak
fjölda glerverksmiðja í nágrenninu. Móðir Anniear, Gabriele Perlman, var af
stöndugri kaupmannsfjölskyldu í Prag. Þau hjónin lögðu bæði mikið upp úr
fögrum listum. Gabriele, eða Gabi, eins og hún var kölluð af fjölskyldunni,
þótti efnilegur píanóleikari á sínum yngri árum. Edwin söng, málaði, mótaði
höggmyndir og stundaði ritstörf.12 Því var ekki að undra að dætur hjónanna,
Annie og eldri systir hennar Marie, leiddust báðar út á braut lista.
Arið 1913 héldu systurnar til Leipzig til náms og innrituðust í Konunglega
konservatóríið þar í borg.13 Marie lagði stund á söng í þrjú ár en hóf síðan
myndlistarnám við Listaakademíuna í Leipzig. Annie gerðist píanónemandi
hjá Robert Teichmúller sem verið hafði prófessor við skólann frá árinu 1908
og taldist einn virtasti kennari hans.14
Annie varð fljótt þekkt meðal nemenda fyrir miklar tónlistargáfur og þótti
hún líkleg til mikils frama á tónlistarbrautinni.15 Hún gat sér gott orð fyrir
fágaðan píanóleik, einkum í verkum eftir Mozart, Schumann og Chopin. Hún
var smáhent, hafði fíngerðan og skýran píanótón og var flutningur hennar
blíður og íhugull.16
Það var þremur árum eftir að Annie hóf nám við Konservatóríið að
ungur Islendingur þreytti inntökupróf við skólann. Hann var mjósleginn og
fölleitur eftir langa siglingu, með ábúðarfull augu bak við kringlótt gler-
augu og staðfestu í svipnum. A skráningareyðublaði hans sem geymt er í
skjalasafni skólans er hann sagður aðeins hafa tveggja ára píanónám að baki
auk þess sem hann hafi enga kennslu hlotið í tónfræði.17 Hann fékk þó ekki
aðeins inngöngu í skólann heldur var honum fengið pláss hjá hinum sama
Teichmúller og kenndi afburðanemandanum Annie Riethof. Ungi maðurinn
var Jón Leifs. Þess var hins vegar enn langt að bíða að íslendingurinn léti
til skarar skríða og tæki að gera hosur sínar grænar fyrir einni fallegustu
stúlkunni í skólanum.
Rætur Anniear og Jóns hefðu vart getað legið í ólíkari reynsluheimum.
Við upphaf 20. aldar nálgaðist hin sístækkandi Reykjavík óðum Teplitz,
fæðingarbæ Anniear, að fólksfjölda. En þar má segja að líkindunum hafi
lokið. Teplitz var snotur bær, þekktur fyrir heilsulindir sínar, en þar höfðu
meðal annars Beethoven og Goethe átt fund. Á bernskuárum Anniear stóð
menning með miklum blóma í Teplitz. Þar var fyrirferðarmikið tónlistarlíf en
48 manna hljómsveit starfaði við heilsulindirnar. Þegar Johannes Reichert frá
óperunni í Dresden tók við stöðu hljómsveitarstjóra þar árið 1906 var hrundið
af stað svo metnaðarfullri dagskrá að hún hlaut að hafa haft varanleg áhrif
á hljóðfæraleikarann unga. Til dæmis voru allar sinfóníur Beethovens fluttar
á fimm kvöldum til að minnast þess að hundrað ár voru liðin frá dvöl tón-
skáldsins við heilsulindirnar í júní 1812. Gullöld tónlistar í Teplitz stóð allt
fram að upphafi fyrri heimsstyrjaldar.18