Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1936, Blaðsíða 132

114
Tímarit Þjóðrœknisfélags íslendinga
Gutta, og segðu að þeir megi fara
að búa sig undir að yrkja eftir
mig, en hafa það ekki lang't. —
Nú er Káinn sárt að sjá í solli rekka,
Sitja hjá og horfa á er hinir drekka.
------Ef svo ólíklega skvldi við
bera að eg yrði brattari þegar frá
líður, gæti skeð að eg yrði staddur
á hátíðinni hjá ykkur, þó það yrði
ekki t.il þess að skemta neinum
nema sjálfum mér. En nú, sem
stendur, er ekki liægt að segja neitt
um það.”
Minna þessi orð lians ósjálfrátt
og viðkvæmt, á orðin, sem höfð eru
eftir Mark Twain fáum dægrum
fyrir dauða lians. Einhver gestur
var staddur inni hjá skáldinu og af
siða-kurteisi sagði við hann að
hann ætti enn langt líf fyrir liönd-
um. Svaraði Mark Twain: “I liave
no one to play witli any more.”
Flestu gamni fylg'ir nokkur al-
vara, segir hið fornkveðna, svo er
með marga fyndni og kýmni að
þeim fylgir oftast einhver alvara.
Undir gamninu er ekki ósjaldan
falin einskonar rauna- og saknað-
arkend, — dapurleiki og kvíði. Þó
þetta verði ekki sagt undantekn-
ingarlaust um vísur K. Ns., þá
munu þó fáir lesa þær eða fara
með þær, svo eigi verði þeir ein-
hvorsstaðar varir mjúkra og sam-
úðarfullra hljóma er til kynna
gefa samlíðan hans með böli og
bágindum lítilmagnans. Hann
þekti hann, kendi í br jósti um hann
—þeir voru bræður. Auðnuleysið
er bræðralag’ mannanna, að minsta
kosti ennþá sem komið er.
Sökum samúðar sinnar og sam-
líðunar vann hann úr yrkisefni
sínu á annan hátt en flest, ef ekki
öll skáld önnur. Hann var ekki
gramur við lífið út af kjörum sín-
um, ekki við mennina, ekki við
neitt eða neinn. Ef þau voru ekki
það sem á varð kosið bætti ýmis-
legt annað þau upp, er varð að
yrkisefni. Með einu orði vatt hann
þeim við, svo að það sem aðsneri
horfði öðruvísi við', varð glaðara
og viðfeldnara. Kétthverfa raun-
veruleikans, gat alveg eins verið
ranghverfa veruleikans og þá var
ekki annað en snúa klæðinu við.
Hann kveið ekki bjargarskorti
og átti aldrei í þrefi við tilveruna
út af því. Hann kveið' ekki ein-
veru nema ef liann yrði að lokum
einn eftir allra vina sinna, því
honum var ant um þá. Við lát
Jónasar Hall, er var aldavinur
hans, og hann var tíður gestur hjá,
fanst honum svipur bygðarinnar
breytast og alt verða “ömurlegt
út norður í haf. ” Flugu honum
þá í hug örnefnin úr sveit Jónasar
er helzt lýstu hinu breytta viðhorfi
og innri hrolli, kvíð'a og sviða:
Hér var hlýtt og bjart
í húsi þínu og sveit,
Bæði skjól og skart
i skógar sælu-reit,
En engan yl eg finn,
Alt er hjarn og svell,
Bygðin Kaldakinn,
Kirkjan Yztafell.
Sjónar misti hann ekki af löngu
horfnum vinum, og löngu dánum.
Ilugur hans til þeirra, lokkaði bros
af vörum þeirra.
“úr frjálsa svipnum forna gleðin sldn
Eg finn það glögt, þú brosir hlýtt til
niín.”
mælti hann til Magnúsar Brynj-
ólfssonar tuttugu árum eftir lát
hans.
IJann var um langt skeið og
fram til hins síðasta grafari við