Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1936, Blaðsíða 128

110
Tímarit Þjóðrœknisfélags Islendinga
bréfinu. Menn þeirra voru þó und-
anskildir og þeir áttu marga trún-
aðarvini. Eitt sinn bar það til tíð-
inda að haldinn var allf jölmennur
fundur í þágu lestrarfélagsins, sem
búið var að stofna. Sveinn
“frakki” stýrði fundinum. Sjálf-
ur var liann bókamaður mikill og’
átti kynstur af prentuðum bókum
og skrifuðum. Hann eggjaði fund-
armenn og konur til athafna, og
sagði meðal annars, að íslenzkar
bækur væri hið eina ábyggilega
meðal, til að viðhalda íslenzkri
tungu í Ameríku. Kvaðst hann
vilja benda á eitt dæmi. Hingað til
bygðarinnar hefði komið ungur og
velgefinn maður, veiðimaður hefði
náð honum á vald sitt og lokkað
liann norður í eyðiskóga. Hinn
ungi maður liefði lagt af stað her-
týgjaður í þá útleg'ð, því hann
liefði tekið með sér íslenzkar bæk-
ur. Lagði ræðumaður út af þess-
um texta með mælsku og benti á að
bóklaus Islendingur væri blindur
fyrir sjálfum sér og’ þjóðerni sínu.
Aðrir tóku til máls í svipuðum
anda. Varð þetta til þess að vekja
umtal um Þórð Kristjánsson að
nýju og stuðlaði til þess að nafn
hans festist bygðarbúum í minni.
Arin liðu í bárubarinn sæ tíma
og’ eilífðar. Hinum líðandi tíma
má bregða um margt misjafnt, en
eigi um tilbreytingarleysi. ‘ ‘ Skóg-
arbygð” bar þess vott, því margar
og miklar breytingar áttu sér stað
þar í sveit á fjörutíu ára skeiði.
Ahurlönd tóku að blasa við þar
skógar voru áður. Bjálkahúsin
hurfu og í stað þeirra komu reisu-
leg timburhús. Bjálkafjósin voru
úr sögunni og' nú komnar í staðinn
rauðmálaðar “hlöður” með hvít-
um hornum. Vélaöldin var upp-
runnin og hin miklu þægindi er
lienni 'eru samfara.
Megin þorri fyrstu íslenzku
frumbýlinganna var til grafar
genginn. iSveinn “frakki” var
hníginn í valinn og' enskur prestur
varpaði hann moldu. Hjartfólgn-
asti draumur hans náði eigi að
rætast, að koma á fót íslenzkri
heimakenslu í bygðinni.
Bjarni Haraldsson var látinn og
náði eigi háum aldri. Hann kvænt-
ist í annað sinn ekkju af írskum
ættum, sem að lionum látnum fór
lieim til Irlands til að bera þar
beinin. Heimilisréttarland Bjarna
og Guðríðar var leigt og bar þess
glögg merki, því hús og annað var
þar í niðurníðslu. Verk framtaks-
samra frumlierja hníga þannig’ í
rústir.
Hinir ungu hafa tekið við um-
ráðum öllum. Fundir og samkom-
ur fara oftast fram á ensku, því
allir eru orðnir enskumælandi. Sið
einum íslenzkum hafa hinir yngri
viðhaldið í “ Skógarbygð ”: Að
lialda “Isl'endingadag” hátíðlegan
ár hvert, annaðhvort 17. júní eða
2. ágúst. Hlakka eldri Islendingar
til “Islendingadagsins,” alveg
eins og í gamla daga, því hér ræðir
um íslenzkustu hátíð ársins.
Ár það, er sérstaklega kemur hér
við sögu, var í “Skógarbygð”
haldinn “ Íslendingadagur ” 2.
ágúst. Veður var liið ákjósanleg-
asta og sól skein í heiði. Sóttu há-
tíðina því allir, er vetlingi liefði
getað valdið ef kalt hefði verið —
bæði eldra fólk og yngra.
Sá var galli á gjöfum Njarðar í
þetta sinn, að eigi hafði verið völ á
ræðumanni til þess að flytja ís-