Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1936, Blaðsíða 62

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1936, Blaðsíða 62
44 Tímarit Þjóðrœhnisfélags Islendinga og næstu hynslóð Islendinga, er að taha upp nýtishíí tœhni og starfs- hætti annara þjóða, án þess að þeirra eigin menningu sé hætta búin — án þess að þeir falli fyrir þeim sömu hættum, sem ýmsar aðrar þjóðir hafa beðið ósigur fyr- ir. En hverjar eru þá þessar hætt- urf Athugum fyrst afleiðingarn- ar, sem burtflutningur fólksins hefir á sveitirnar. Sumstaðar er svo ástatt, að á meir en helmingi allra bæja í sveitinni er sárafátt fólk á bezta aldri; unga fólkið lief- ir flutt burtu í kaupstaðina, aldr- aðir foreldrar, gamalmenni og börn eru eftir. Gjörum enn fremur ráð fyrir, að innan sveitar séu fleiri eða færri vatnsföll eða aðrir trafalar, sem gjöri umferð tregari. Það er engin furða, þó að þetta valdi afturför í félagslífi sveit- anna. Það er all-mikið talað um messuföll í sveitum. Þau stafa ekki öll af óvilja fólksins. Þeir, sem standa fyrir ýmsum félags- skap eða öðru, sem kref.st tíðra mannfunda, hafa engu betri sögu að segja en prestarnir, ef ekki heldur lakari. Og ástæðan er aug- ljós. Um sumartímann veitir hinu fáa verkfærafólki ekki af að hafa sig alla við að sinna aðkallandi önnum. A vetrinn getur það verið stór ábyrgðarhlutur fyrir guði að fara langar leiðir til messu eða á félagsfund, ef skilja þarf eftir börn ein og gamalmenni heima á bæjum, þegar stuttur er dagur og allra veðra von. Af þessu leiðir það, að tæplega má búast við fjöl- mennum mannamótum nema örfá- um á ári. í kaupstöðunum verður öðru máli að gegna. Þar er auðveldara um allar samkomur. En þar er annað, sem kemur sér illa. Þorpin eru öll ung, íolkið hefir liópast þarna saman eins og kindur, sem þjóta saman í lmapp, er þær lieyra iiávaða. En hjörðin er ósamstilt. Allur fjöldinn liefir komið úr fá- menni heima fyrir og í fjölmenni. Nú mun það vera viðurkend stað- reynd, að einstaklingum, sem alt í einu koma í f jölmenni, liætti við að missa fótfestu. Þeir hatfa alt í einu verið sviftir flestu því, sem gaf lífi þeirra gildi í þeirra fyrra umlivei'fi eða skýrði fyrir þeim f yrirbrigði tilverunnar. U nga fólkið stendur þá berskjaldað og ó- viðbúið frammi fyrir ýmiskonar freistingum, sem hafa á sér æfin- týralegt yfirbragð, sökum þess, að þær eru nýjar og óþektar. Venjur, lífsregiur og reynsla fortíðarinn- ar verður fyrir mörgum álíka mik- ils virði eins og seglalærdómur á gufuskipi eða vélakunnátta á róðr- arbát. Einstaklingurinn verður eins og jurt, sem er slitin upp með rótum og sett niður í annarlegum jarðvegi. Af þessu sprettur los í hugsun og líferni. Það er engin tilviljun, að margir efnilegir, ís- lenzkir námsmenn urðu fyr á árum óreglumenn og landeyður við það að fara úr íslenzku sveitalífi til Kaupmannahafnar. Mennirnir gátu verið til alls góðs nýtir, en þeir kunnu ekki tökin á sjálfum sér í margmenninu. Þessi sama hætta liggur opin fyrir alstaðar, þar sem kaupstaðir myndast snöggiega. Fátt verður í föstum skorðum, los og ringTilreið á hugsun og háttum. Sú atvinna, sem mest er stunduð í sjóþorpunum, eykur á losið, frek-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184

x

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga
https://timarit.is/publication/895

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.