Læknablaðið - 01.08.1923, Blaðsíða 20

LÆKNABLAÐIÐ
126
ViS því liggja þessi svör: Af þessum 51 sjúkl. má heita alger ókunnug-
leiki um 28, og eru til ]>ess e'ölilegar ástæöur um 24, því 14 þeirra voru
aöfluttir og áttu tiltölulega 'skamma dvöl, en 10 eru skráöir fyrir meira en
15 árum. Vitneskja sú, sem eg gat fengiö um þessa sjúkl., virtist mér
svo litils nýt, aö eg hefi látiö þá liggja milli hluta. Um 11 sjúkl. eru líkur
til„ aö þeir hafi sýkst á heimili sínu, en þeir eru ekki teknir upp í töfluna,
því óvíst var í hverjum dálkinum ])eir ættu lieima. Eftir eru þá 12, sem
hafa að Ííkindum sýkst utan heimilis, en annars óvissa um. Ef þessar
likindatölur eru teknar meö, þá veröa þeir 41 + 11 = 52 af 51 + 23 = 74,
eöa 70.3%, sem eru sýktir á heimilinu. Hlutfallstalan lireytist ekki svo
mjög fyrir því, og ]>essi sýkingarlíkindi veröa eftir sem áöur langefst á
blaöi. Þegar svo þess er gætt, aö ýmsir þeirra, sem taldir eru sýktir utan
lieimilis, hafa aö öllum líkindum sýkst af fólki, er þeir dvöldu meö
lengri eöa skemri tíma, viö atvinnurekstur eöa nám, þá veröa þeir lang-
flestir, sem sýkjast af heimafólki í rýmri merkingu.
Alls eru þannig fengin 3 atriði, sem öll 1>enda í eina og sömu átt um
þaö, hvar berklasýkingar sé og hafi veriö aö leita í héraðinu. Fyrst er
])aö atriöi. um sýkjendur, sem hér er veriö aö ræöa um. í ööru lagi yfir-
ferö veikinnar. Hún heföi áreiöanlega verið önnur og víðari, ef menri
sýktust oft úrslitasýking á mannfundum. í þriðja lagi er útbreiösla barna-
sýkingarinnar; hún hefði að öðrum kosti oröiö víðar, á fleiri heilbrigðum
lieimilúm. Öll þessi atriöi benda á, aö sýkingin eigi sér aðallega stað á
sýktum heimilum, ]>au eru sýkingarstöðvarnar, en aftur á móti er miklu
síður aö ræöa um sýking er menn hittast, á mannamótum o. s. frv.
Tölum dálkanna í'VI. töflu ber ekki saman viö samskonar hlutfallstölur
Sig. Magnússonar (í ritgeröinni: Hvenær smitast menn .. etc.). Samkv.
töflunni eru 21,6% sýktir af foreldri (45,4% S. M.) 15,7% af systkinum
(35-5% S. M.), 2°/o af maka (1,9% S. M.) og 60,8% af ööru heimafólki
og utan heimilis (17.2% S. M.). Hér ber mikið á milli, nema hlutfalls-
lalan um sýking lijóna er svo lík sem orðið getur. Svo viröist, aö hér
í Dalasýslu hafi fleiri sýkst af vandalausum, lierklaveikum heimamönn-
um og á öörum stööum, þar sem þeir hafa átt skemri eða lengri dvöi,
heldur en athuganir S. Magn. benda á um landið í heild sinni. Þessu atriöi
ber saman viö sýkingaraldurinn (sjá næsta kafla), en auðvitað eru tölur
mínar mjög lágar. í ]>essu sambandi eru ]>ó eftirtektarverð ummæli Sig.
Magn. á bls. 12 neðst og 13 efst, að „smitaðir af öðrum“ ættu sennilega aö
vera fleiri, og þessir „aðrir sýkjendur“ séu aðallega heimafólk. Þetta vil eg
fvllilega taka undir, ásamt fyrra atriði ályktunar hans á bls. 13.
10. Önnur atriði.
Sýkingaraldur. Miklar líkur eru fyrir sýkingaraldri einna 41 sjúklinga.
Hann fer hér á eftir ásamt hundraðstölunum, en tölurnar innan sviga eru
samskonar hundraðstölur Sig. Magn. (Hvenær smitast menn .. ?):
Af 4T sjúkl. hafa 26, þ, e. 63,4%, sýkst o — 9 ára (74,2% S./M.).
-----— — 9- — 22,0%, — 15—20 — (17.9% — ).
-- — — — 6, — 14.6%, — yfir 20 — ( S,o% — ).
I.ölum okkar S. M. ber ekki mikið á milli; hann telur nokkru meiri
bernskusýking, en aðra sýking nokkru minni. Minum tölum ber vel sam-