Læknablaðið - 01.08.1923, Blaðsíða 62

LÆKNABLAÐIÐ
IÓO
cr kölluS h'efir veriö ristilbólga, lifrarbólga, lífhimnubólga, e'Sa „maga-
feber". Auk þess hafa þeir flestir haft þunga mislinga, skarlatssótt, kíg-
hósta eöa atyp. liSagigt. Venjulega segjast þeir aldrei hafa náð sér eftir
slík veikindi og meltingartruflanirnar hafa, eigi sjaldan, byrjaö upp
úr þeim.
Þá vanta sjaldnast ýms berklagrunsöm allsherjareinkenni, svo sem
nætursvita, mikiö magnjeýsi og þreytu, vanþrif meö köflum, þrálátann
hitavott einhverntíma á æfinni, lystarleysi o. s. írv.
Eöa ýms anæmia-einkenni: þreytu í fótum, liólgna leggi, fluor albus,
rnenses irregular (of oít, of sjaldan), kulvísi, svima o. s. frv. Ein's kvarta
þeir um margvísleg nervös einkenni: Titring, verk f. hjartanu, hjartslátt,
höfuöþunga, höfuöverk, aösvi-f, flog um allan kroppinn, þ.reytu í aug-
um, hitakóf, kvíöa og hræöslu o. s. frv.
Algengt er einnig, aö þeir liafi þráláta hörundskvilla (eczem, acne,
erythem. o. s. frw).
Einkenni af hálfu öndunarfæranna eru oftast lítil, eöa engin, er sjúkl.
koma til læknis; þeir segjast þvert á móti hafa ágæt lungu og bera oft
fleiri lækna fyrir því. Þó er ekki óalgengt, aö þeir segjast vera mæönir,
aö þeir kvefist illa, fái oft influenzu, hafa dálítinn uppgang á morgn-
ana, hóstakjölt, andremmu, þróttleysi fyrir brjóstinu, eins og þeir nái
ekki ,,djúpa andanum", geti ekki íylt annaö lungaö eöa þola illa þungt
loft, matarlykt o. þ. u. 1., og þá sérstaklega vegna annars lungans. Þessu
segja þeir ]ió oftast nær því aö eins frá, aö aö því hafi veriö spurt,
eöa eftir þaö, aö ]>eim hefir veriö sagt, aö lungun væru ekki góö.
En séu venjuleg lungnaeinkenni ekki algeng, þá eru þaö önnur einkenni
sem sjaldnast vanta, en þaö eru: ýms einkenni frá h á 1 s i. Ræskingar,
slim, þurkur, drættir, fiöringur, eöa eins og eitthvaö sitji fast i barkanum.
Ennfremur verkir, Jireyta, strengir, rígur eöa gigt yfir heröum, í gegnum
brjóstiö, undir ööru hvoru heröablaöi. viöbeini, í öxl, baki, i síöunum
o. s. frv. Slikir vérkir hafa oft veriö kallaöir gigt eöa hryggskekkjuþraut-
ir, en venjul. hafa þeir haft þá síöan þeir lágu i pleuritis, lungnaliólgu,
taugaveiki e. þ. u. !.
Berklagrunsöm o b j. ein k e n n i.
Enda þótt ýmsir jiessara sjúklinga beri ]iaö engan veginn „utan á sér"
aö þeir séu berklaveikir, ]iar eö ]ieir geta veriö holdugir, vel vaxnír og
hraustlegir útlits, ])á eru það þó fleiri sem eru magrir, fölir og veiklu-
legir, eöa séu þeir i góöum holdum, ])á hafa þeir óhraustlegan litarhátt,
holdin eru „pastös", andlitsblærinn óbreinn (gulhvítur, gulrauður, dröfn-
ur í kinnumj.
ViÖ percuissio et anscultatio pulmonum viröast margir ])essir sjúkl. hafa
gallalaus lungu, eöa þeir bera aö eins menjar gamalla berkla. Á þeim
sömu sjúkl. heyrast svo oft skýrar berklabreytingar viö seinni athug-
anir, og það þótt engin .subj. lungnaeinkenni hafi bætst viö.
Á öðrum koma slikar breytingar ])egar í ljós, við nákvæman saman-
burö beggja lungna. Deyfumunur, breytingar á önduninni (lengt exspir-
ium, bronchopbonia, veiklun etc.) og margvísleg bryglubljóð, en venjul.
dauf og strjál, stundum ])étt (margradda) og þurr; cn þrátt fvrir mikii
hrhl. hafa sjúkl. hvorki hósta né uppgang. Stundum heyrast núningshljóö
eöa brakhljóð.