Læknablaðið - 01.08.1923, Blaðsíða 50

48
LÆKNABLAÐIÐ
3'ár síöan hann greri. Stundum getur kalk veriö rétt við fistilopiö (19-
mynd) og auövelt aö skafa þaö burtu.
S u 11 i r í beinu m. Þeir munu vera mjög .sjaldgæfir. G u ö m.
Magnússon hefir b'irt lýsing á 219 sullaveikissjúklingum (5 og 6),
og hefir enginn þeirra haft echinococc í beinum. Mun því tilviljun ein
hafa ráöið því, aö 2 slikum sjúkl. hefir veriö vísaö til skoöunar á Rönt-
genstofunni. Hjá öörum þeirra var ekki vafi á kliniskri diagnose; sjúkl.
hafði fengiö sþontanfractur á v. femur og phlegmone, sem. var skorin
og sáust ])á sullblöðrur í greftinum. Mynd var tekin, til ])ess aö fá hug-
mynd um, á hve háu stigi og miklu svæöi beinskemdin væri. Á röntgen-
mýndinni (20. mynd) kom í ljós stórkostleg destruction í diaphvsis, meö
ótal smáholum og rareficationum. Myndin er mjög ótypisk; ])ó má geta
þess, aö ekki bendir úilitiö á ostitis fi1)rosa, sem veldur holrúmum í bein-
inu, meÖ frekar reglulegum takmörkum og venjulega miklu stærri hol-
um. Sarcoma gæti sennilega haft þetta útlit; ])ó mætti húast við reaction
frá periost og e. t. v. gleggri mótum viö heilhrigt bein, ef um sarcoma
væri oö ræöa. Röntgenmyndin af hinum sjúkl. meö beinsull (21. mynd),
sýnir hjartalagað holrúm, meö glöggum takmörkum, í os. sacruni, og var
taliö, að væntanlega niætti húast fremur viö cystiskum tumor en ostitis
tuberc., og reyndist þetta vera sullur, viö op.
Beinasullir eru mjög illkynjaöir; fistlar haldast árurn saman og hin
mikla destruction i stórum diaphysum krefur einatt amputation. Röntgen-
myndin viröist ekki hafa sérstök ábyggileg einkenni og erfið greining
frá sarcoma, tuberculose, chroniskum l)einabscessum, ostitis fibrosa etc.
En geislaskoöunin getur oröiö aö góöu liði ])ótt klinisk diagnose sé viss
og þá í því skyni að upplýsa hversu mikil beinskemdin er um sig og hvaða
meðferð geti veriö um aö ræöa.
Þótt ísland hafi hingað til verið taliö, í útlendum læknaritum, sulla-
landiö xai'6go%r]V er ekki svo aö skilja, að sullaveiki sé ekki tíður sjúk-
dómur annarsstaöar í heiminum, og þvi mesta nauösyn aö efla sem unt
er aðferðir ti! nákvæmrar diagnose á þessurn sjúkdómi. Fyrir- utan ýms
svæði i Evrópu, svo sem Eystrasaltslöndin og Noröur-Rússland, kveður
lalsvcrt að echinokokkum i Ástralíu og Suður-Ameríku. Á lækna])ingi, sem
haldiö var í Buenos Aires haustiö 1922, var sullaveiki eitt af aðaldagskrár-
málum fundarins og var upplýst, aö sjúkdómurinn væri aö breiðast talsvert
út (10). Vegna þess, hve sullaveikin er fátið i aðalmenningarlöndum heims-
ins, ])ar seni mest er unniö aö aukinni ])ekkingu í röntgendiagnostik, er
skiljanlegt aö geislaskoðunar á sullum er nijög lauslega getiö i helstu
fræöibókum um röntgenfræði; mér hefir því þótt vel viö eiga aö skýra
frá þeirri reynslu sem eg hefi fengiö á þessu sviöi, enda eðlilegt aö hér-
lendir læknar leggi fram sinn skerf til aukinnar þekkingar á sullaveiki.
Lifrin er eitt af þeim líffærum sem erfitt er að heita viö röntgenskoöun.
Orsakast ])aö af ]>ví, aö lifrin er stór og blóörík og geislar því frá sér
miklum „secundær“-geislum, en svo nefnast þeir „nýju“ geislar, er mynd-
ast í holdi sjúkl. um leið og geislarnir frá röntgenlampanum fara í gegn.
Þessir annars stigs geislar gera myndirnar gráar og óskýrar; við þetta
hætist svo, að mjög svipaður „kontrast" er i sullum sem lifur og hefir
hingaö til veriö piúm desiderium röntgenlæknanna, að sýna á röntgenmynd
lifrarsull seni hvorki er kalkaður né veldur sýnilegri breyting á lögun