Læknablaðið - 01.12.1934, Síða 115

LÆKNABLAÐIÐ
í9i
getur komiö fram ójafna eSa stallur. Þetta getur orSiö enn meira áberandi,
þannig aö höfuðbeinin gangi beinlínis á misvíxl, og jaSrarnir skarist
hver viS annan (Spalding-Horners einkenni), sem g 4. mynd. Af anatom-
iskum ástæSum er þaS hvirfilbeinin, sem ganga til. HnakkabeiniS er
sem sé í föstum tengslum viS basis cranii (os sphenoideum), og ennis-
beinin nátengd andlitsbeinunum. En hvirfilbeinin eru aSeins í himnu-
sambandi viS önnur bein, og eiga því hægt meS aS ganga til.
Þetta útlit á höfuSbeinunum verSur þó aS meta meS varasemi. ÞaS
má ekki draga ályktun um dauSa fóstursins, nema beinin séu stölluS eSa
sköruS áSur en legvatniS er fariS, áSur en hríSirnar byrja, og áSur en
höfuSiS er gengiS niSur í grindina. ÞaS verSur m. ö. o. aS gera mun á
þessu einkenni intra partum og intra graviditatem.
Þegar lengra liSur frá fósturdauSanum má sjá á röntgenmyndum ein-
kennilega lenging og aflögun á höfSinu, vegna kadaverös veiklunar á
höfuSmótunum, en út í þaS skal ekki nánar fariS.
Auk þessara postmortellu einkenna á höfSinu koma stundum í ljós á
röntgenmyndum óeSlilega miklar beygjur á fósturhryggnum, sem stafa
af cadaverös slappleika i baki og kropp fóstursins (4. mynd).
AuSvitaS er þaS mikils virSi aS vita vissu sína um líf eSa dauSa fósturs-
ins. En gangi konan meS tvíbura, og sé annaS bariS dautt, er mjög tvísýnt
um hitt barniS, sem lifir, vegna eitrunar frá líkinu í leginu. Þegar svona
stendur á, þykir ástæSa til aS framkalla eSa flýta fæSingu, til þess aS
bjarga því barni, sem lifir. Þarna getur röntgenskoSunin komiS ‘aS liSi.
Loks kemur til mála aS leysa meS röntgenskoSun úr spurningunni
um mola. R. myndin getur sýnt homogen skugga af uterus, en engin
fósturbein, þótt svo ætti aS vera, ef alt væri heilbrigt (5. mynd). Slík
mynd bendir mjög á, aS um mola sé aS ræSa, einkanlega þegar þaS er
samfara öSrum indirecte graviditetseinkennum, án þess aS fósturhljóS
heyrist.
Kasuistik og myndir:
1. mynd. S. L., 20 ára g. kona. Innl. á Landsp. D.V, í des. '33. ‘Gravid
mense X. — Fóstur í 1. höfuSstöSu. HöfuSskugginn fyllir aS mestu leyti
grindarholiS. Hnakki og hryggur til v, Leggirnir í útlimabeinum sér-
lega skýrir, einkum lsérlegir og fótleggir, sem sjást efst á myndinni. Nokk-
uS vottar fyrir rifjum, en annars ber þau, og einkanlega fósturhrygginn,
í columna móSurinnar, sem skyggir á.'
2. mynd. H. G., 16 ára stúlka. Innk. á Landsp. D.V, í ág. '33. Send í
röntgenskoSun vegna þess, aS ekki tekst aS ákveSa meS vissu 'fósturstöS-
una (spenningur á abd., hjartahljóS báSum megin). —
Á röntgenmyndinni, þ. 19. ág. '33, sést önnur sitjandastaSa. Hrygg-
urinn lýsir sér eins og röS af smáum kubbum (corpora vertebr.) h. megin
í kviSarholinu, en þvert frá þeim liggja svo rifin. Hnakkinri efst á mynd-
inni. NeSstu útlimaskuggarnir eru lærleggirnir framan á sacrum móSur-
innar, fótleggir í beinu áframhaldi þar upp af (kné í extension). Ofar
eru upphandleggir og vottar f. framhandleggjum. Athugandi er, aS fóstr-
iS réttir vel úr sér, en er enganveginn f kút. Eins er athugandi hve hand-
leggir liggja vel fram á viS, en ekki niSur meS síSunum.