Þjóðhagsreikningar 1973-1980 - 01.06.1985, Side 54

-52-
sem nú verður lýst.
r rekstrarreikningum og skattframtölum fyrirtækja er
nú að finna sérstaka verðbreytingafærslu, sem meðal annars
er ætlað að leiðrétta fyrir þessum "verðbólguhagnaði" eins
og nánar er lýst i' atvinnuvegaskýrslu nr. 28. Hins vegar
er vert að hafa i' huga, að hvorki verðbreytingafærslan né
f jármunatekjur eða gjöld koma fram i' framleiðslu-
reikningunum. Rekstrarafgangurinn i' framleiðslureikningum
einstakra greina hefur þvi' ekki verið leiðréttur. Þetta
sést einnig ef litið er á skilgreiningu rekstrarafgangs.
En rekstrarafgangur (operating surplus) er skilgreindur sem
"hrein hlutdeild fjármagns að viðbættum eigendalaunum i'
einstaklingsfyrirtækjum" (sbr. kafla 3). Hér er nánast
átt við þann afgang sem reksturinn skilar eftir frádrátt
afskrifta til ávöxtunar þess fjármagns sem bundið er i'
starfseminni, hvort heldur það er eigið fé eða lánsfé. Með
öðrum orðum, þá hafa fjármunatekjur og gjöld ekki áhrif á
rekstrarafgang, og þar með hafa verðbreytingafærslur skv.
skattalögum ekki heldur nein áhrif á stærð rekstrar-
afgangs. Af þessu leiðir, að inni i' rekstrarafgangi er
einhver verðbólguskekkja, sem nauðsynlegt er að leiðrétta
með einhverjum nálgunaraðferðum.
Aður en til leiðréttingar kemur þarf þó að hyggja að
þvi', hvaða rekstrarliði ætlunin er að leiðrétta og hvort
hugsanlegt sé að einhver hluti "verðbólguhagnaðarins" sé
þegar kominn inn á "rétta" rekstrarliði. /Etlunin er að i'
uppgjörinu séu framleiðsluvirði og aðföng hvort um sig á
meðalverði hvers árs. Samkvæmt þvi' þyrftu birgðir i' árs-
byrjun og árslok að vera á meðalverði ársins. Sölutekjur
og tilkostnaður þarf einnig að vera á sambærilegu verðlagi.
r núgildandi skattalögum er leitast við að gera slif<ar
leiðréttingar á vörunotkuninni með þeim hætti að reikna
meðalhækkun byggingarvi'sitölu frá fyrra ári á vörubirgðir
i' ársbyrjun og þessi hækkun er látin mynda hluta af verð-
breytingarfærslunni.
r reynd er ekkert þvi' tii fyrirstöðu að reikna verð-
breytingafærslu vegna vörbirgða með þessum eða svipuðum
hætti og lækka framleiðsluvirði vegna afurðabirgða eða
hækka aðföng vegna hráefnabirgða i' hverri atvinnugrein
fyrir sig. Aður en sli1<t er gert er þó nauðsynlegt að huga