Sagnir - 01.05.1982, Page 27

Kvennasögusafn Islands
Vafalítið er höfuðstaður íslenskrar
kvennasögu Kvennasögusafn íslands. Það
þótti því við hæfi og jafnvel nauðsynlegt að
gefa lesendum þó ekki væri nema litla hug-
mynd um þetta sérstaka og heimilislega safn.
Heimilislegt, því það er ekki sem mörg önnur
söfn hér í bæ staðsett í einhverri virðulegri
byggingu, heldur er það í snoturri blokkíbúð
við Hjarðarhagann. í því skyni að kynnast
og kynna það fyrir þeim, sem ekki höfðu
hugmynd um tilveru þess, lögðu Sagnir leið
sína þangað í haust. Dvalið var hjá Önnu
Sigurðardóttur, forstöðukonu safnsins og
eiganda íbúðarinnar eina dagsstund. Sýndi
þessi rúmlega sjötuga, hressa og áhugasama
kona okkur safnið og fræddi um tilveru þess
og markmið.
,,Dótið“ hennar Önnu
Hugmyndin að stofnun kvennasögusafns
er frá árinu 1968. Þá dvaldi aðalhugmynda-
smiðurinn, áðurnefnd Anna, á ráðstefnu
norrænna kvenréttindafélaga á þeim sögu-
fræga stað Þingvöllum. Var m.a. flutt erindi
um rannsóknir í kvennasögu og þar kviknaði
hugmyndin að þessu safni. Allt frá árinu
1946 hafði Anna safnað úrklippum um mál-
efni kvenna jafnframt því sem hún tók virk-
an þátt i kvenréttindabaráttunni. Meðal ann-
ars stofnaði hún árið 1950 kvenréttindafélag
á Eskifirði, þar sem hún bjó þá. Þessi söfnun
var þó ekki skipuleg en síðar fór hún að
skrifa hjá sér heimildir og hugdettur um
þessi málefni, flokka það sem hún kallaði
,,dótið“ sitt. Þetta dót, skjöl og bækur varð
síðan stofn Kvennasögusafns íslands sem
stofnað var á fyrsta degi alþjóðakvennaárs
Sameinuðu þjóðanna, hinn 1. janúar 1975.
Það var árið 1974 að haldin var i Svíþjóð
ráðstefna um samvinnu kvennasögusafn á
Norðurlöndum. Þá voru starfandi tvö söfn, í
Sviþjóð og Danmörku. Það var því aðalefni
fundarins að ræða möguleika á því að koma
upp slíkum söfnum á hinum Norðurlönd-
unum. Þennan fund sóttu bókasafnsfræð-
ingarnir Else Mia Einarsdóttir og Svanlaug
Baldursdóttir. Eftir heimkomuna tóku þær
ásamt Önnu að undirbúna slíkt safn hér á
landi. Það varð 1. janúar 1975 sem áður er
getið.
Til hvers?
í stofnskrá Kvennasögusafns íslands er
kveðið á um markmið þess og tilgang og því
er hér hluti hennar birtur, með leyfi hluteig-
andi.
Stofnskrá.
KVENNASÖGUSAFN ÍSLANDS
Hornsteinn safnsins er Æviminningabók Menningar-
og minningarsjóðs kvenna. Stofn safnsins er að öðru
leyti bækur, handrit og önnur gögn, sem Anna Sigurð-
ardóttir gefur safninu á stofndegi.
Kvennasögusafn íslands á sér hliðstæðu í nágranna-
löndunum, og er tilgangurinn samur, sá að stuðla að því
að rannsaka sögu kvenna.
Markmið Kvennasögusafns íslands er:
1. að safna og varðveita
a) hvers konar prentað mál um konur að
fornu og nýju og um þau málefni, sem
konur varðar sérstaklega, svo sem lög og
framkvæmd þeirra og siðvenjur ýmis
konar,
b) bækur og rit eftir konur, án tillits til efnis,
c) óprentuð handrit og bréf kvenna svo og
önnur skjöl þeirra (ellegar afrit eða ljósrit
af þeim) og aðra vitneskju um líf íslenskra
kvenna og störf þeirra á ýmsum sviðum
þjóðlífsins,
d) fundargerðir, starfsskýrslur og skjöl kven-
félaga, annarra samtaka kvenna og bland-
aðra félaga, þeirra sem ekki eiga vísa
örugga framtíðarvarðveislu annars staðar,
t.d. í héraðsskjalasafni,
e) ýmis konar nýsigögn, t.d. ljósmyndir,
segulbönd, hljómplötur og því um líkt frá
störfum, áhugamálum og baráttumálum
kvenna,
0 erlend rit, sem gildi hafa fyrir sögu kvenna,
25