Helgafell - 01.04.1944, Blaðsíða 173

BÓKMENNTIR
147
undi að miklu leyti óljós: kyrlátur verður kýr-
latur (39), og Stephan G. Stephansson yrkir:
Þeir ,,brytja í merg og grið“ (34). Eins er það
nokkuð undir hælinn lagt, hvort ritað er ð eða
d, hvaða endingar orðin fá og hvernig þau sam-
ræmast í kyni. Þitt er öll heimsins dýrð (61);
mikli eilífu andi (62); stormur í lopti hvíss;
brimhljóð styrkur þann, sem veikur er (63);
Enginn brennir eins af kvölum (72) o. s. frv.
Jafnvel fyrirsagnir kvæðanna eru mjög oft bjag-
aðar: Hrafnamóðirin verður Hrafnamóðurinn,
Ekkillinn Ekillinn; Hallafrúin, Trúbóð, Dála-
kofinn, í Vafúrloga . . . En hættum þessari upp-
talningu!
Ég hef fjölyrt svo mjög um þessa bók, af því
að það er íslendingum fróðlegt og jafnvel nauð-
synlegt að vita, hvað um þá og fyrir þá er ritað.
Ungfrú Dzulko skírskotar til vitneskju, sem skáld-
in hafi gefið henni persónulega, og hún segist
skrifa bók sína til þess að kynna íslenzka ljóð-
list (smbr. bls. 3). Þessi viðleitni gæti verið
þakklætis verð, ef samsvarandi þekking og hæfi-
leikar væru fyrir hendi. Höf. efast að vísu hvergi
um það, að dómar sínir séu endanlegir og ó-
yggjandi. En hitt mun sanni nær, að hún hefur
ekki metið réttilega þá erfiðleika, sem verkefnið
felur í sér.
Leipzig í marzmánuði 1943.
Matthías Jónasson. Úr FRÓNI.
Nokkrar erlendar merkisbækur 1943
Ritstjórarnir haja ekki hynnzt aj eigin reynd
nema nokkrum hluta þeirra hó\a, sem hér eru
taldar. Þar sem einhverjir dómar eru hér lagb-
ír á hœ\ur, sem þeim eru óþunnar, hejur verið
jariÓ ejtir heimildum, er þeir hafa teþib trú-
anlegar. Einþum hefur verið stuðzt við yfirlits■
grein i þýzka hlaðinu DIE ZEITUNG, með þvi
að þar er fyrst og fremst getið hó\a, sem œtla
má, að ekk.i eigi gddi sitt undir því, að lesend-
ur séu hrezkir eða handarískir að menningu eða
þjóðerni.
Bækur um söguleg efni,
stjórnmál og félagsmál.
Reflections on the Revolution of Our Time,
eftir Harold J. Laski• (Allen & Unwin, 15/).
Höf. reynir þar að sýna fram á, hvaða öfl hafi
valdið ragnarökum þessarar aldar og benda á
þau, sem til björgunar mættu verða. Laski telur
róttækar þjóðfólagsbreytingar óhjákvæmilegar,
en vonast eftir friðsamlegri byltingu, ..revolution
by consent“, enda verði ekki á annan hátt kom-
izt hjá borgarastyrjöldum og blóðsúthellingum.
Diagnosis o) Our Time (Kegan Paul, 10/6)
eftir Karl Mannheim er safn erinda, þar sem
einkum er fjallað um þá spurningu, hversu ein-
staklingnum tryggt verði hæfilegt frelsi í skipu-
lögðu þjóðfélagi.
I The Ideal Foundations of Economic Thought
(Kegan Paul, 15/) veltir W. Stark því fyr-
ir sér, að hve miklu leyti hin ýmsu hagkerfi
eigi rætur að rekja til heimsskoðana, en fram
til þessa hefur gagnstæðri rannsóknaraðferð ver-
ið beitt að jafnaði.
Þá ræðir höfundur úr hópi hinna fremstu
listamanna, Thomas Mann, um hin mikilvægustu
dagskrármál í bók sinni Order of the Day, (Sec-
ker & Warburg, 16/), sem er safn greina og
fyrirlestra frá tveim síðustu áratugum; merk
bók. I fjörlega rituðu greinasafni, Time, the
Refreshing River, (Allen & Unwin, 16/) leit-
ast Josef Needham við að styrkja trúna á þroska
og framfarir mannkynsins. — Alþýðlegri um-
fjöllun nútímavandamála má þó finna í The
New Age, eftir Edward Hulton, útgefanda að
The World Review, brezku tímariti, sem lætur
sig félags- og menningarmál miklu varða.
..Weltgeschichteliche Betrachtungen'* eftir
svissneska sagnfræðinginn Burckhart, fyrirlestr-
ar, haldnir í Basel á árunum 1868—71, hafa nú
nýlega verið þýddir á ensku, Reflections on
History (Allen & Unwin), og eru lesnir sem
ný bók væri. Tveir enskir sagnfræðingar hafa
gefið út bækur, sem varpa nýrri birtu á tvo
þætti úr sögu Frakklands, og munu mega telj-
ast til mestu afreka í sagnfræði nú á tímum.
The French Revolution (Basil Blackwell, 32/6)
eftir /. M. Thompson, er engan veginn ætluð
sérfræðingum einum, en mun þó vekja mikla at-
hygli á meðal þeirra og koma þeim á óvart: