Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2003, Side 57

BLEKKINGAR SÓLVEIGAR
henni mislíkaði við mig. Hún varð að trúa því að ég væri óskeikul, jafh-
vel þótt hún gyldi fyrir með því að afneita eigin skynjun og skrifa á sinn
reikning allt sem aflaga fór. A yfirborðinu gerði þetta hana að mis-
heppnuðu fómarlambi, en í raun var þetta hennar aðferð við að ná undir-
tökunum. Með því að líta á sjálfa sig sem upphaf og endi allra erfiðleika
var allt undir henni komið. Þannig leitaðist hún ómeðvitað við að afneita
vægi mínu og getu til að hafa áhrif á hana.
Fairbaim (1952) skrifar um togstreitu barns sem upplifir móðurina
sem slæmt viðfang.3 Vegna þess að bamið er algjörlega upp á hana kom-
ið getur það ekki leyft sér að skynja hana sem slæma. Það beitir þeirri
ómeðvituðu vöm að fjarlægja slæmu móðurina úr ytri veruleika, þar sem
það getur ekki stjórnað henni, og staðsetja hana í innri vemleika sínum.
Þar er meiri von til að barnið geti haft á henni einhverja stjóm. Ef innri
viðföng bamsins era slæm upplifir það sig sjálft slæmt en með því hreins-
ar barnið ytri viðföngin af neikvæðum eiginleikum. Barnið vill frekar
vera slæmt sjálft en eiga slæma foreldra. Ef móðirin er með þessu móti
skynjuð sem góð getur bamið aíneitað mgfingslegri tvískiptingu hennar
(góð og slæm) og sínum eigin tvíbentu tilfinningum til hennar (ást og
hatur). Það getur þá elskað móðurina takmarkalaust og reynt að breyta
sjálfu sér í þeirri von að það fái hana til að elska sig á móti.
Þegar við hittumst fyrst hafði ég sagt Sólveigu að meðferðin gæti að-
eins staðið í átján mánuði. Hún sá það ekki sem hindrun þá, eitt og hálft
ár í meðferð virtist heil eilífð og hún sagðist jafnvel ekki þurfa á svo löng-
um tíma að halda. Það leið hins vegar ekki á löngu uns það rann upp fyr-
ir henni að hún yrði kannski ekki tilbúin að hætta að þessum tíma liðn-
um. Tímamörkin settu í brennidepil þá staðreynd að ég myndi yfirgefa
hana, burtséð frá því hvemig henni myndi líða. Þessi staða færði nær yf-
irborðinu þá sannfæringu hennar að hún væri mislukkuð og ylli öllum
vonbrigðum. Jafnffamt renndi þetta enn frekari stoðum undir þá trú
hennar að ég væri köld og þyldi hana ekki og hún var sannfærð um að ég
teldi dagana þangað til ég losnaði við hana. Hún andvarpaði vonleysis-
lega og sagði að hún gætd ekki einu sinni verið mér reið fyrir að fara frá
henni því ég hefði verið svo sanngjörn. En hún var ósátt við að geta
hvorki samið við mig um endinn né orðið vinkona mín.
Eg nefndi þann möguleika að hún héldi áfram með öðmm sálgreini en
3 Viðfang (e. object) þýðir manneskja. Innri viðföng eru ímyndir þeirra sem maður hef-
ur tengst, einkum í uppvexti. Þar ber móðurina (eða staðgengil hennar) hæst.
55