Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2003, Qupperneq 23

INAVIST DAUÐANS
ísl. 35-36). Þeir virðast ekki heldur hafa hvatt hann síðar til að reyna að
komast úr landi. Fyrir orð annarra lét Leifur skrá sig í Petsamo-förina
1940, sem var síðasta ferðin á vegum íslendinga ffá Norðurlöndunum
meðan á heimsstyrjöldinni stóð. Islendingar á þessnm slóðum, sem vildu
komast heim, áttu þess kost að safnast saman nyrst í Finnlandi, í hafhar-
borginni Petsamo, þar sem skipið Esjan yrði látið bíða þeirra. Leifur var
erm bláeygi pilturinn og ákvað, í þetta sinn upp á eigin spýtur, að fara
hvergi. Honum óx ferðalagið í augum {Býr Isl. 49-50). Tveimur árum
síðar var hann hninn að fá nóg af Noregi og nazistum, en varnarorð Vil-
hjálms Finsen um að segja ekki neinum frá þeirri ætlun sinni að fara frá
Noregi gegnum Svíþjóð og England til íslands, virti hann ekki alveg.
Olafur Pétursson, sonur Péturs Ingimundarsonar, slökkvihðsstjórans í
Reykjavík, hringdi í Leif um það leyti sem hann var að undirbúa brott-
för sína frá Osló og bauð honum í kaffi. Leifur lætur að því hggja að
Ólafur hafi haft eitthvað óhreint í hyggju með þessu kaffiboði, því að þeir
þekktust ekkert að ráði. En boðið leit sakleysislega út. Ólafur bauð auk
þess Svanhvíti Friðriksdóttur, sem ætlaði að fara heim á sama hátt og
Leifur, gegnum Svíþjóð. Ólafur hggur ekkert á því við þau, meðan setið
er að kaffidrykkjunni, að hann vinni hjá þýsku fýrirtæki og hafi „mikið
umleikis, góðar tekjur og rúmgóð herbergi í Bergen, Ósló, Kaupmanna-
höín og Hamborg. Mér skildist að hann væri einhverskonar viðskipta-
fulltrúi“ (Býr Isl. 56). Það hringir engin viðvörunarbjalla í kolhnum á
Leifi þótt Ólafur segi opinskátt að hann vinni hjá Þjóðverjum, sem gat
auðvitað merkt, og hlaut eiginlega að merkja, að hann ynni fyrir þá líka.
Og ekki kveður við hringing þegar Ólafur spyr eins og fyrir tilviljun
hvort Leifur og Svanhvít séu að hugsa um að komast til Islands. Þau sjá
enga ástæðu til annars en að leysa frá skjóðunni.
Leifur segir öðrum manxú frá ætlun sinni, Egil Holmboe, sem hann
hitti á fömum vegi í Osló. Holmboe hafði unnið við norska konsúlatið
hér á landi og var gamall vinur föður hans (Býr Isl. 32). Honum finnst
ástæða til að kveðja þennan gamla fjölskylduvin, en verður þá auðvitað að
láta uppi að hann sé á fömm og hvemig (Býr ísl. 5 8). A þessum tíma vissi
Leifur ekki að Holmboe væri stækur nazisti, en vissi hins vegar að hann
ynni í utanríkisráðuneytinu. í hersetnum Noregi og á tímum Quislings
hlýtur að hafa þurft þó nokkurt sakleysi eða vanþekkmgu til að skilja ekki
samhengið milli starfs Holmboe og afstöðu hans til innrásarhersins í
Noregi.
21