Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2005, Blaðsíða 135

LIST EFTIR HEIMSPEKI
sem „tiUmeigingu“ kringumstæðnanna. Vissulega má líta á málspekina
sem arftaka raunhyggjunnar, en hún er heimspeki í einum gír.7 Og vissu-
lega er „hstræn staða“ (e. art conditiori) í listinni fyrir daga Duchamps, en
önnur hlutverk eða tilgangur hennar eru svo áberandi að hæfileiki henn-
ar til þess að gegna skýrt hlutverki hstar takmarkar hstræna stöðu henn-
ar svo mjög að hún er aðeins list í lágmarksskihiingi.8 Tengslin milli
„endaloka“ heimspekinnar og „upphafs“ listarinnar eru ekki vélræn, en
mér finnst þó að þau séu ekki hrein tilviljun. Þó að sömu ástæður liggi
e.t.v. að baki hvoru tveggja, þá er það ég sem kem tengslunum á. Eg hef
tekið þetta allt til umræðu hér til þess að greina hlutverk listarinnar og í
framhaldi af því lífvænleika hennar. Og það geri ég til þess að gera öðr-
um kleift að skilja rök hstar minnar og annarra fistamanna og koma jafn-
framt með skýrari skilning á heitinu „konsepthst“ (e. conceptnal a?ri).9
Hlutverk listarinnar
Aðaljyriruarinn sem gera má við lakari stöðn málverksins er sii að fram-
farir í listumþurfa ekki alltafað vera formrænar. - Donald Judd (1963)
Meira en helmingurinn af bestu nýju verkunum á síðustu árum hafa
hvorki verið málverk né höggmyndir. - Donald Judd (1965)
Alltþaðsem skúlptúr hefitr til að bera hafa mín verk ekki. - Donald Judd
(1967)
Hugmyndin verður að vél sem býr til listina. - Sol LeWitt (1967)
Eitthvað eitt sem segja má um listina er að hún er eitthvað eitt. List er list-
sem-list og allt annað er allt annað. List sem list er ekkert annað en list.
List er ekki það sem er ekki list. — Ad Reinhardt (1963)
Merkingin er notkunin. - Ludwig Wittgenstein
I stað innsæisaðferðarinnar hefur komið athugun hugtaka með tilliti til
Verkefnið sem slík heimspeki hefur tekið sér á hendur er eina „hlutverkið" sem hún
gat leikið án þess að setja fram heimspekilegar fullyrðingar.
8 Þetta er rætt nánar í næsta kafla.
9 Eg vil samt sem áður að það komi skýrt fram að ég mæh ekki fyrir munn neins ann-
ars. Ég komst einn að þessum niðurstöðum og list mín hefur þróast út frá þessari
hugsun allt frá 1966 (ef ekki fyrr). Það er aðeins nýlega að ég áttaði mig á því, eftir
að ég hitti Terry Atkinson, að hann og Michael Baldwin höfðu svipaðar, en að vísu
ekki sömu, skoðanir og ég.
03