Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2006, Page 161

„Á FRÁTEKNA STAÐNUM FYRIR MIG“
markvisst aðferðum afsérhæfingar. Hann les í dulið munstur dulvitund-
arinnar og býr til nýtt samræmi sem samsvarar því. Hinn skapandi ein-
stakfingur býr sér til einingu sem heldur utan um brotin og púslar þeim
saman í eina heild. Þessi eining er endursköpun eða endurupplifun á
stöðu hans í móðurkviði.
Mögulegt er að skoða Tímaþjófmn með hhðsjón af kenningum Ehren-
zweigs. I bókinni er Alda Hstakonan og skáldið, en Anton er viðfang
hennar, músan sem Alda yrkir um í textanum, rétt eins og Dante og
Petrark ortu um Beatrice og Láru. Efdr að Anton hefur farið ffá Oldu
hfir hún fýrir minninguna um hann Kkt og textinn ber vitni um. Alda
notar tungumálið tdl þess að nálgast Anton á ný og hann verður hin
fullkomna, samræmanlega eining sem hún hefur glatað og þráir að end-
urupphfa. Alda segir þannig um Anton: „Þú ert heimur útaffýrir þig
einsog listaverk“ (bls. 100). Anton er alls staðar í umhverfi hennar og
hún sér hann í náttúrunni: „... þeir dagar hafa komið að ég sveif undir
sóhnni og ég blessaði þig við sjóinn fyrir að fylla út í sjóndeildar-
hringinn“ (bls. 182). Blá augu Antons eru „himinn útaffyrir sig eða and-
ht með augu úr skýjum“ (bls. 189). Saman mynda þau fullkomna einingu
því Alda er sjórinn og Anton himinninn. Texti Oldu miðast við að
endurheimta heildina sem hún skynjaði meðan hann var hjá henni.
Dauðahvöt Öldu tengist þessari þrá hennar efdr fullkominni einingu
með Antoni, en hann sameinar hfið og dauðann. Anton verður að sam-
ræmanlegri heild eins og móðurkviður og senan þar sem þau elskast á
fjölskylduleiðinu þar sem foreldrar Öldu hvíla er tákmæn fýrir þörf
hennar fýrir að renna saman við Anton í dauðanum. Einnig bendir senan
til þess að samruninn við Anton geri Öldu kleift að sameinast lámum
foreldum sínum:
Á frátekna staðnum fýrir mig fórst þú í farveginn á braut
umhverfis. Ullarsjal Öldu Ivarsen hylur okkur í ffosti á hennar
eigin leiði. [...] Aðalstjömur tvær í andliti þínu yfir mér og
stjörnur himins þar fýrir ofan útibú augna þinna. Þetta er
leiðið hennar mömmu segi ég við þig [...] (bls. 48—49)
Þetta er ein af fáum sælustundum í lífi Öldu enda gefur hún sig hér
ástinni á vald. Náttúran, kuldinn, stjörnurnar og himinninn fylla mynd-
ina lífi og krafti, þrátt fýrir að elskendurnir séu umvafðir látnum ást-
vlnum. Móðir Öldu kemur henni til hugar sem bendir til þess að hún sé
159