Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2007, Qupperneq 46

ÁGRIP ERINDA / XIII. VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
E 61 Meðferð veikra nýbura á Monkey Bay Community
Hospital í Malaví
Bcrglind Eik Guðimindsdótlir1, Fredrick Kapinga2, Geir Gunnlaugsson1-3
'Læknadeild HI,2Monkey Bay Community Hospital,3Miðstöð heilsuverndar
barna
berglinc@hi.is
Inngangur: Árlega deyja fjórar milljónir nýbura fyrir eins mán-
aðar aldur og 99% af nýburadauðanum á sér stað í lágtekjulönd-
um og þá sérstaklega í Afríku sunnan Sahara. Fyrirburafæðingar,
alvarlegar sýkingar og súrefnisskortur við fæðingu eru aðalástæð-
ur hás nýburadauða. Með einföldum og ódýrum aðgerðum er
hægt að lækka hann um allt að %. Markmið rannsóknarinnar var
að kanna meðferð veikra nýbura í landi í Afríku sunnan Sahara.
Efniviður og aðferðir: Upplýsingum úr sjúkraskýrslum og skrán-
ingarbókum var safnað á nýburadeild Monkey Bay Community
Hospital (MBCH) í suðurhluta Malaví í mars til apríl 2006. Gögn
voru tölvuvædd og úrvinnsla fór fram í Excel.
Niðurstöður: Af 34 nýburum sem fæddust á tímabilinu voru
22 (65%) yngri en eins vikna við innlögn. Innlagnarþyngd var
ekki skráð fyrir 11 nýbura. Af 34 nýburum nærðust 33 eingöngu
á brjóstamjólk. Af þeim 29 sem voru með skráða ástæðu fyrir
innlögn voru 24 (83%) grunuð um að hafa nýburablóðeitrun.
Gentamísín var gefið 33 nýburum og allir nema sex fengu þar að
auki benzýlpensilín. Lyfin voru aldrei gefin bæði í réttum skammti
miðað við skráða þyngd og í réttan tíma. Útskriftargreining var
blóðeitrun hjá 18 (53%) nýburum, en fyrir 16 þeirra var engin
greining skráð. Af 34 nýburum útskrifuðust 23 (68%) heim og
voru hitalaus, sex mæður stungu af með nýburana áður en kom
að útskrift og tveir (6%) létust.
Ályktanir: Flestir nýburanna voru yngri en viku gamlir við innlögn
og voru flokkaðir með alvarlegan sjúkdóm. Þaö er jákvætt að nær
allir nærðust eingöngu á brjóstamjólk, þar sem brjóstamjólk veitir
nýburum vernd gegn sýkingum. Meðferð veikra nýbura á MBCH,
þar með talið skráningarferli, vigtun, lyfjagjöf og eftirfylgni var
hins vegar ónákvæm og þarf að bæta ef árangur á að nást í að
lækka nýburadauðann.
E 62 Heilsusel í dreifbýli Gíneu-Bissá
Jónína Einarsdóttir
Félagsvísindadeild HI
je@hi.is
Inngangur: Heilsa fyrir alla árið 2000 var markmið Alma Ata
yfirlýsingar WHO frá árinu 1978. Lögð var meðal annars
áhersla á heilsu mæðra og barna, meðferð algengra sjúkdóma
og heilsufræðslu. Þátttaka almennings var skilgreind sem
grunnstólpi þjónustunnar og svokölluð heilsusel í dreifbýli Afríku
sunnan Sahara voru byggð og rekin af þorpsbúum. Sjálfboðaliðar
fengu þjálfun í meðferð algengra sjúkdóma og yfirsetukonum var
kennd fæðingarhjálp. Markmið rannsóknarinnar er að kanna hug
þorpsbúa til starfs heilsuselja, greina helstu vandamál og finna
þætti sem skilja milli vel og illa rekinna heilsuselja í héraðinu Oio
í Gíneu-Bissá.
Efniviður og aðferðir: Þrjú vel rekin og þrjú illa rekin heilsusel
að mati starfsfólks heilsugæslu Oio voru valin. Eigindleg viðtöl
voru tekin við 69 þorpsbúa, karlmenn og konur, og fimm
hjúkrunarfræðinga sem sáu um eftirfylgd með starfi og menntun
sjálfboðaliðanna.
Niðurstöður: Þorpsbúum fannst jákvætt að heilsuseljunum
fylgdi lægri kostnaður og meiri nálægð borið saman við
heilsugæslustöðvar. Þeir töldu kunnáttu sjálfboðaliðanna vera
nægjanlega. Þorpsbúar mátu meira meðferð með lyfjum en
fyrirbyggjandi aðgerðir. Þar sem heilsusel voru illa rekin voru
þorpsbúar tregir til að leggja fé í sjóð til lyfjakaupa og báru við
skorti á trausti á sjálfboðaliðunum. Hjúkrunarfræðingarnir áttu
stundum í erfiðleikum með að safna fé til lyfjakaupa og afla liðs
til að reisa heilsuselin. Skortur á farartækjum hindraði eftirfylgd
þeirra með starfinu og sjálfboðaliðar áttu erfitt með að tileinka
sér námsefnið vegna ólæsis.
Alyktanir:Traust þorpsbúa á þeim sem sjá um starf heilsuseljanna
er forsenda þess að þeir leggi fé í sjóð til lyfjakaupa og taki þátt
í starfi þeirra. Forsenda góðrar símenntunar sjálfboðaliðanna og
eftirfylgd er ásættanlegur aðbúnaður þeirra sem hana annast.
E 63 Hagkvæmari eftirmeðferð eftir mjaðmaliðskipti.
Kostnaðargreining í slembiúrvalsrannsókn
Kristín Siggeirsdóttir'2, Eyjólfur Sigurðsson3, Halldór Jónsson Jr.4
Vilmundur Guðnason1-5, Þórólfur Matthíasson3, Brynjólfur Y. Jónsson6
'Hjartavernd,2Janus endurhæfing ehf., 3hagfræðideild HÍ.
JLandspítalinn, 5Háskóli íslands, 6bæklunardeild Háskólasjúkrahússins í
Málmey, Svíþjóð
kristin@hjarta. is
Inngangur: Fyrirsjáanleg fjölgun gerviliðaaðgerða á mjöðm og
aukinn kostnaður þrýsta á hagræðingu og minnkuð útgjöld á
hverja aðgerð.
Markmið: Bera saman kostnaðarliði við hefðbundna og nýja
eftirmeðferð við mjaðmaliðskipti.
Efniviður og aðferðir: Kostnaðargreining var gerð á 50 sjúklingum
sem fóru í aðgerð á árunum 1997-2000 á Landspítala (29) og
SjúkrahúsiAkraness(21).Slembiúrvalvarnotaðtilaðskiptahópnum
í samanburðarhóp (23) og fræðsluhóp (27). Fræðsluhópurinn
fékk fræðslu fyrir aðgerð, var útskrifaður á fimmta til sjöunda
degi ef engir fylgikvillar komu upp og fékk leiðbeiningar heima
eftir útskrift. Engin breyting var gerð á samanburðarhópnum.
Hóparnir héldu mjaðmadagbók þar sem allur kostnaður var
skráður eftir að heim var komið. Árangur meðferðarinnar
var mældur með Oxford Hip Score (OHS). Kostnaður fyrir
allt tímabilið var umreiknaður samkvæmt gengi ársins 1999.
Niðurstöður: Meðaltalskostnaður meðan á sjúkrahúsveru stóð var
423.800 kr. hjá fræðsluhóip og 528.400 kr. hjá samanburðahópi.
Heildarkostnaðurinn var 464.000 kr. að meðaltali hjá fræðslu-
hópnum og 670.200 kr. hjá samanburðarhópnum. Sé meðaltals
útlagður kostnaður sjúklinganna meðtalinn var kostnaður
fræðsluhópsins 693.500 kr. og samanburðarhópsins 969.500 kr.
p=0,0001) eða 28% hærri. Þegar tekið var tillit til allra þátta sem
haft gætu áhrif á niðurstöðurnar í aðfallsjöfnu (regression analysis)
og notað “Ramsey reset test” kom í ljós að breytan “hópur” var
Læknablaðið/fylgirit 53 2007/93