Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2007, Side 47

ÁGRIP ERINDA / XIII. VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
tölfræðilega marktæk. Ekki var marktækur munur á kostnaði
milli sjúkrahúsanna. Ef árangur samkvæmt OHS var tekinn með í
jöfnuna reyndist kostnaðarlækkunin 45% fræðsluhópi í hag.
Ályktanir: Stytting á sjúkrahúslegu eftir mjaðmaliðskipti með
leiðbeiningum og fræðslu fyrir aðgerð ásamt stuðningi heima eftir
aðgerð virðist lækka kostnaðinn.
E 64 Áreiðanleiki og réttmæti tveggja nýrra mjólkursýru-
prófa
Halldóra Brynjólfsdóttir, Þórarinn Sveinsson
Rannsóknastofa í hreyfivísindum, Lífeðlisfræöistofnun HI
thorasve@hi.is
Inngangur: Loftfirrðarmörk er sá punktur í áreynslu þegar
líkaminn hættir að vinna eingöngu loftháð og hluti vinnunnar
byrjar að koma frá loftfirrtum efnaferlum með tilheyrandi
uppsöfnun úrgangsefna. Upplýsingar um loftfirrðarmork íþrotta-
og líkamsræktarfólks eru mikilvægar þegar fylgjast a með
framvindu þjálfunar og til að skipuleggja þjálfunina. Það er því
mikilvægt fyrir þennan hóp fólks að eiga kost á áreiðanlegri
og aðgengilegri mælingu á loftfirrðarmörkunum. Markmið
rannsóknarinnar var að meta áreiðanleika og réttmæti tveggja
nýrra aðferða (A0,5 mM mjólkursýru og hlaupaprófi) við að meta
loftfirrðarmörk og bera þau samana við hefðbundnar mælingar á
mjólkursýruþröskuldi og súrefnisupptöku.
Efniviður og aðferðir: Pátttakendur voru 100 sjálfboðahðar
úr hópi íþróttafólks og líkamsræktarfólks. Hver þátttakandi
mætti í tvær til þrjár þolmælingar með tveggja til þriggja daga
millibili. Mælingarnar voru þrennskonar: A) 4 mM og A0.5 mM
mjólkursýruþröskuldar og hámarkssúrefnisupptaka; B) nýtt
hlaupapróf sem er hámarksþrepapróf (0,6 m/s og 7 mín. þrep), og
C) mat á mestu stöðugu mjólkursýru. Slembival réði því í h\aða
próf þátttakandi fór í hvert skipti.
Niðurstöður: Áreiðanleiki allra mælinganna var mjög gó ur
(mælivilla=l,l-3,6%CV) og bestur fyrir hlaupaprófið. Allar
mjólkursýrumælingarnar voru sambærilegar og allt misræmi á
milli þeirra má skýra með óáreiðanleika mælinganna. Samræmtð
á milli hlaupaprófsins og mjólkursýrumælinganna var gott (SEE
0,18-0,24 m/s). Samræmið á milli hámarkssúrefnisupptöku og
allra hinna mælinganna var minna.
Ályktanir: Hlaupaprófið er mjög áreiðanlegt ptól og réttmæti
þess á loftfirrðarmörk ágætt en misræmið má skýra með
mismikilli loftfirrtri vinnu.
E 65 Áreiðanleiki beinbrotaspurningalista og áhrif notkunar
þeirra á hreyfigetu og styrkleika mælingar
Kristín Siggeirsdóttirli2, Thor Aspelund1, Gunnar Sigurðsson-. Brynjólfur
Mogensen’, Miran Changl, Birna Jónsdóttir1, Guðný Eiríksdóttir', Lenore
Launer5,Tamara Harriss, Brynjólfur Y. Jónsson6, Vilmundur Guðnason
'Hjartavernd, 2Janus endurhæfing ehf., 3 *Landspítalinn, JDomus Medica,
5Öldrunarstofnun bandaríska Heilbrigðisráðuneytisins, Bethesda. USA.
'’bæklunardeild Háskólasjúkrahússins, Málmey, Svíþjóð, ’Háskóli Islands
kristin@hjarta.is
Inngangur: Faraldsfræðirannsóknir reiða sig mikið á niðurstöður
úr spurningalistum. Mikilvægt er að fá vitneskju um áreiðanleika
þeirra og hvaða þættir geta haft áhrif á niðurstöður.
Markniið: Bera saman niðurstöður fengnar úr spurningalista og
beinbrotagagnagrunni Öldrunarrannsóknar Hjartaverndar með
tilliti til áhrifa beinbrota á hreyfigetu og styrkleika og áhrifa
vitrænnar getu á nákvæmni upplýsinga beinbrotaspurningalista.
Efniviður og aðferðir: Niðurstöður fengnar úr spurningalista
frá 2255 manna úrtaki Öldrunarrannsóknar Hjartaverndar voru
bornar sarnan við niðurstöður beinbrotagagnagrunns byggðan
á sjúkra- og röntgenskýrslum frá sjúkrahúsum Reykjavíkur og
Akureyrar og Domus Medica.
Niðurstöður: Næmni og jákvætt forspárgildi fór eftir
tegundum brots. Samkvæmni milli beinbrotagagnagrunnsins
og spurningalistans var 0,11-0,80 (Kappa). Talsverður fjöldi
einstaklinga gaf falskt jákvæð og neikvæð svör. Mikið ósamræmi
var varðandi mjaðmabrot. Falskt neikvæð svör voru marktækt
oftar tengd skertri vitrænni getu borið saman við þá sem
svöruðu rétt (p<0,0001). Niðurstöður samkvæmt spurningalista
vanmátu áhrif úlnliðs- hryggjar og mjaðmabrota á hreyfigetu og
vöðvastyrk. Vigtaður útþynningarstuðull var 11% (CI 0%,24%)
aðlagaður eftir aldri og kyni en minnkaði niður í 6% (CI -10%,
22%) þegar aðlagað var eftir vitrænni getu.
Ályktanir: Beinbrotaspurningalistinn er tiltölulega áreiðanlegur
varðandi öll brot nema mjaðmabrot. Spurningalistinn hefur
tilhneigingu til að útþynna áhrif beinbrota á hreyfifærni og
styrkleika. Þeim mun meira sem áhrifa á ofangreindar mælingar
gætir er mikilvægara að nota beinbrotagagnagrunninn.
E 66 Bein - örvaðu eða það hörfar
Fjóla Jóhannesdóttir1-2, Þóröur Helgason1, Sigurður Brynjólfsson2, Paolo
Gargiulo1, Páll Ingvarsson3, Sigrún Knútsdóttir3, Vilborg Guðmundsdóttir3,
Stefán Yngvason3
'Rannsóknar- og þróunarstofu Landspítala, 2verkfræðideild Hl,
3endurhæfingadeild Grensás, Landspítala
fjolajo@hi.is
Inngangur: Markmið þessarar rannsóknar var að kanna hvort
hægt væri að endurheimta tapaða beinþéttni lærleggs eftir
mænuskaða með raförvun. Verkefnið var hluti af alþjóðlegu
verkefni sem nefnist RISE. Markmið RISE var að þróa nýja
raförvunarmeðferð sem er margfalt öflugri en núverandi staðlar
leyfa fyrir sjúklinga með varalegan útlægan mænuskaða.
Efniviður og aðferðir: Tekið var GCT skann af þremur
karlmönnum með aftaugaða og rýra vöðva ásamt einurn
heilbrigðum. Sjúklingarnir raförvuðu læri og kálfa í tvær
klukkustundir á dag, sex daga vikunnar í fimm mánuði.
Sneiðmyndatökur voru teknar við upphaf og lok tímabilsins.
Beinþéttnidreifingar lærleggs og fjögurra þversniða hans voru
ákvarðaðar. Beinþéttni var einnig metin fyrir þétt- og frauðbein
á eftirfarandi stöðum: lærleggshálsi, lærhnútu, öllum nærenda og
fjærenda lærleggs. Einnig voru metnar breytingar á veggþykkt í
þversniðunum fjórum.
Helstu niðurstöður: Beinþéttni sjúklinganna var talsvert lægri en
í heilbrigðum einstaklingi. Rýrnun í frauðbeini var miklu meiri
en í þéttbeini og lærleggshálsinn rýrnar mest. Sjúklingurinn sem
Læknablaðið/fylgirit 53 2006/93 47