Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2007, Qupperneq 50

ÁGRIP ERINDA / XIII. VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
Efniviður og aðferðir: Níu einstaklingar sem voru að ljúka
tannréttingameðferð voru valdir til þátttöku. Neðri góms bogi var
fjarlægður úr sporum og sneiðing þráða var gerð frá augntönn að
miðframtönn öðru megin í neðri góm (valið að handahófi). Hin
hliðin var notuð til viðmiðunar (control). Við upphaf rannsóknar
og svo á fjögurra til sex vikna fresti í allt að sex mánuði voru
teknar Ijósmyndir og mát. Afsteypur tanna voru greindar með
því að nota óregluindex Little (1975), en einnig voru staðlaðar
ljósmyndir af gifsafsteypum notaðar til að meta hreyfingar
tannanna. Rennsli (translation) sem og snúningur (rotation)
einstakra tanna voru skoðuð. Einnig var ástand tannholds kannað
reglulega.
Niðurstöður: Hvorug rannsóknaraðferðanna (óregluindex Little
og staðlaðar ljósmyndir gifsafsteypna) sýndi marktækan mun á
stöðugleika tanna, þar sem sneiðing þráða hafði íarið fram miðað
við viðmiðunarhóp. Sneiðing þráða hafði engin áhrif á tannhold.
Alyktanir: Þar sem enginn ávinningur hlaust af sneiðingu
tannþráða til að auka stöðugleika í allt að sex mánuði eftir
tannréttingameðferð, er ekki hægt að mæla með því að þessi
aðgerð sé framkvæmd.
E 73 Herðingardýpt og Ijósstyrksmælingar á tannlækna-
stofum á íslandi
Siguröur Örn Eiríksson, Birgir Pétursson, Jóhann Vilhjálmsson, Sigurður
Rúnar Sæmundsson, Jónas Geirsson
Tannlækndeild HÍ
sigeir@hi.is
Markmiö: Mikilvægi plastfyllingarefna og þar af leiðandi gæði
herðingarljósa fer hratt vaxandi í nútíma tannlækningum.
Tilgangur þessarar rannsóknar var að kanna gæði herðingarljósa
sem notuð eru í tannlæknastofum á höfuðborgarsvæðinu með
ljósstyrksmælingum og mælingum á herðingardýpt plastefna
(depth of cure eða DOC).
Efniviður og aðferöir: Utbúinn var listi yfir 30 tannlækna með
slembiúrtaki og var ljósstyrkur 37 herðingarljósa mældur með
herðingarmæli (Curing radiometer Model 100). Að auki voru tvö
mismuandi plastefni, Tetric Ceram (TC) og Heliomolar (HM)
ljóshert með þessum herðingarljósum í 20 sekúndur og DOC
mælt samkvæmt ISO staðli. Samband ljósstyrks og herðingardýpt
var reiknað.
Niðurstöður: Þrjátíu og sjö herðingarljós voru prófuð, 20 Quartz
Tungsten Halogen ljós og 17 Light Emitting Diodes (LED).
Af ljósunum mældust 81% með styrk yfir 300 mW/cm2 Styrkur
fjögurra ljósa mældist undir 200 mW/cm2 eða 11%. Þrjú ljós að
auki mældust á bilinu 200-300 mW/cm2. Meðalljósstyrkur var 527
mW/cm2 og meðal DOC LED ljósa var 2,11 mm og 1,90 mm fyrir
halógenljós. Þessi rnunur var ekki lölfræðilegur (t-test). Meðal
DOC HM var 1,66 mm og 2,35 mm hjá TC sem var tölfræðilegur
munur (p<0,05). Tölfræðilegt samband sást á milli ljósstyrkleika
og DOC með Pearsons correlation r=0,78 fyrir HM og r=0,92
fyrirTC (p<0,001).
Ályktanir: Herðingarmælir er nothæfur til að áætla herðingardýpt
hjá halógenljósa og LED ljósum þar sem ekki var tölfræðilegur
munur á milli tegunda af ljósum. Af herðingarljósum reyndust
81% hafa ljósstyrk yfir 300 mW/cm2.
E 74 Glerungsgallar: Niðurstöður úr landsrannsókn á
munnheilsu íslendinga - MUNNÍS
Siguröur Kúnar Sæmundsson'. Helga Agústsdóttir2, Inga B. Árnadóttir',
Hólmfríður Guðmundsdóttir3, Hafsteinn Eggertsson4, Sigfús Þór Elíasson1,
Peter Holbrook1, Stefán Hrafn Jónsson3
'Tannlæknadeild HI, 2Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytið, 3Lýðheilsu-
stöð, 4University of Indiana
sigurd@hi.is
Inngangur:Fyrstiáfangilandsrannsóknarámunnheilsu íslendinga,
MUNNIS, hefur þann tilgang að safna gögnum um munnheilsu
íslenskra barna og unglinga. Eitt markmið könnunarinnar var að
meta algengi glerungsgalla í fullorðinstönnum barnanna.
Efniviður og aðferðir: Urtak 2.256 íslenskra barna, sem hannað
var til að endurspegla allt þýði barna á íslandi í fyrsta, sjöunda
og tíunda bekk (um 6, 12 og 15 ára), var skoðað. Munnskoðun
fór fram í skólum og var gerð af einum skoðara eftir hreinsun
tanna. Glerungsgallar í fullorðinstönnum voru skráðir samkvæmt
fyrirfram ákveðnum og hefðbundnum greiningarkennimerkjum.
Niðurstöður: Glerungsgallar fundust í fullorðinstönnum 29,7%
barnanna (1. bekkur 20,0%; 7. bekkur 35,0%; 10. bekkur
34,0%). Glerungsgallar í sex ára jöxlum fundust í 15,6% barna
(l.bekkur 14,8%, 7.bekkur 14,7%, 10 bekkur 17,4%). Börn með
glerungsgalla á sex ára jöxlum og fullorðinsframtönnum höfðu
jafnframt markvert fleiri skemmdar eða fylltar fullorðinstennur
(DMFT 1,68 sd 2,30) heldur en þeir sem ekki höfðu slíka
glerungsgalla (DMFT 1,36 sd 2,63, p<0,01).
Ályktanir: Glerungsgallar í fullorðinstönnum íslenskra barna eru
algengir. Glerungsgöllum fylgja umtalsvert auknar tannskemmdir
og viðgerðarþörf.
E 75 Munnheilsa Parkinsons sjúklinga á íslandi
Ermi Rún Einarsdúttir. Hallfríður Gunnsteinsdóttir, Margrét Huld
Hallsdóttir, Sigurjón Sveinsson, Sonja Rut Jónsdóttir, Vilhelm Grétar
Ólafsson, Þorvaldur Halldór Bragason, Sigurður Rúnar Sæmundsson, W.
Peter Holbrook
Tannlæknadeild HÍ
ernaei@hi.is sigurd@hi.is
Tilgangur: Parkinsons sjúkdómur hefur í erlendum rannsóknum
ýmist tengst slæmri eða góðri munnheilsu. Rannsóknir eru
fáar og niðurstöður stangast á. Tilgangur þessarar rannsóknar
var að meta munnheilsu Parkinsons sjúklinga á íslandi og
bera munnheilsu þeirra saman við munnheilsu einstaklinga án
Parkinsons sjúkdóms.
Efniviður og aðferðir: Sjúklingum var boðin þátttaka með
aðstoð Parkinsonssamtakanna sem virkjaði félagsmenn til
þátttöku. Samanburðareinstaklingar voru valdir úr hópi maka
sjúklinganna, sambýlisfólks, og einstaklinga sem líklegir voru til
að hafa svipaðar venjur hvað varðar mataræði og munnhirðu
til að fá sem sambærilegastan samanburðarhóp. Skoðaðir voru
67 Parkinsons sjúklingar og 56 samanburðareinstaklingar.
Munnskoðun fór fram á tannlæknadeild Háskóla íslands og á
tannlæknastofu á Akureyri og var munnheilsa metin með tilliti til
tannátu, viðgerða, tapaðra tanna, munnhirðu, tannholdsástands,
50 Læknablaðið/fvlgirit 53 2007/93