Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2007, Síða 96

ÁGRIP VEGGSPJALDA / XIII. VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
að samhengi sé á milli þeirrar röskunar sem verður á
dægursveiflunni hjá vaktavinnustarfsfólki við heilsufar. Markmið
rannsóknarinnar var lýsa og bera saman heilsufar, svefn,
veikindi, óþægindi í vinnuumhverfi og starfsánægju hjá kvenkyns
hjúkrunarfræðingum sem vinna vaktavinnu.
Efniviður og aðferðir: Urtak 600 hjúkrunarfræðinga var tekið úr
félagaskrá Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga. Gagna var aflað
með spurningalista þar sem meðal annars var spurt um heilsufar,
veikindi, gæði svefns, starfsánægju og vinnuumhverfi. Gögnin
voru greind út frá tegundum vakta sem hjúkrunarfræðingarnir
unnu (einungis dagvaktir, dagvaktir og kvöldvaktir, dag-, kvöld-
og næturvaktir). ANOVA og krosspróf voru notuð við grein-
inguna eftir því sem við átti.
Niðurstöður: Enginn munur var á milli þátttakendanna út frá teg-
undum vakta þegar horft var til veikinda, svefns og starfsánægju.
Hjúkrunarfræðingar sem unnu dag-, kvöld- og næturvaktir
greindu frá lengri vinnudegi, meiri óþægindum í vinnuumhverfi,
að starfið væri líkamlega erfiðara og þeir ættu erfiðara með að
stýra vinnuhraða sínum. Heilsufar var almennt gott, þó greindu
hjúkrunarfræðingar sem unnu einungis dag- og kvöldvaktir frá
því að þeir hefðu oftar einkenni frá meltingarfærum og stoðkerfi
samanborið við hina.
Ályktanir: í heildina voru þátttakendur ánægðir með starf sitt
og vaktafyrirkomulag virðist ekki hafa mikil neikvæð áhrif á
heilsufar þeirra. Hjúkrunarstjórnendur ættu þó að skoða betur
skipulag starfa á næturvöktum og hvíldarfyrirkomulag þeirra sem
skipta reglulega af kvöldvöktum yfir á morgunvaktir.
V 48 Af hverju hætta hjúkrunarfræðingar störfum hjá
Landspítala?
Birna G. Flygenring
Hjúkrunarfræðideild HÍ
bgf@hi.is
Inngangur: Starfsmannavelta hjúkrunarfræðinga hefur um árabil
verið ein sú mesta sem um getur í nokkurri starfsstétt. Hún
er heilbrigðisstofnunum dýr og hefur áhrif á gæði meðferða.
Starfsmannavelta hjúkrunarfræðinga á Landspítala hefur verið
kringum 10-14% síðustu fimm árin. Er það mun minni velta en var
fyrir 20 árum. Samt sem áður er skortur á hjúkrunarfræðingum til
starfa og er þessi starfsmannavelta því of há.
Tilgangur þessarar rannsókna er að kanna helstu ástæður fyrir því
að hjúkrunarfræðingar hætta sjálfviljugir störfum á Landspítala
og viðhorf þeirra til starfsins.
Efniviður og aðferðir: Um var að ræða lýsandi megindlega
rannsókn. Spurningalisti var sendur öllum hjúkrunarfræðingum
(N=166) sem hættu störfum á árunum 2000-2001. Undanskildir
voru þeir hjúkrunarfræðingar sem hættu vegna aldurs.
Spurningalistinn samanstóð af völdum spurningum úr mælitæki
Price og Mullers (1981), ásamt spurningum frá höfundi. Notaðar
voru bæði fjölvalsspurningar og opnar spurningar.
Niðurstöður: Pátttakendur (N =67) nefndu meðal annars óánægju
með laun (90%),lítil áhrif á stjórnun (61%), vaktavinnu (55%) og
litla möguleika á stöðuhækkun (53%), sem ástæður fyrir því að
þeir hættu störfum. Þeir hjúkrunarfræðingar sem starfað höfðu í
6-10 ár nefndu óánægju með starfið marktækt oftar sem ástæðu
fyrir að hætta störfum, heldur en þeir sem starfað höfðu lengur
eða skemur F(6) =3,61; p<,006. Flestir þátttakendur (92,5%) átti
auðvelt með að fá vinnu hjá öðrum vinnuveitanda
Ályktanir: Þættir sem tengjast vinnuumhverfi, svo sem óánægja
með laun, vaktavinna, vinnuálag og lítil áhrif á stjórnun, tengjast
ákvörðun þáttakenda um að hætta störfum á Landspítala.
Hjúkrunarfræðingar búa yfir sérþekkingu, faglegri færni og
reynslu og eru þannig dýrmætir starfsmenn. Því er mikilvægt að
hlúa að þessum mannauði og stuðla að festu í starfi.
V 49 Hjúkrun og öryggi sjúklinga á skurðstofum
Herdís Alfreðsdóttir', Kristín Björnsdóttir* 2
2Landspítali Hringbraut, 2hjúkrunarfræðideild H1
herdisal@landspitali. is
Inngangur: í könnun, sem fyrsti höfundur gerði vorið 2003, kom
fram að hjúkrunarfræðingar á skurðstofum töldu það meginþátt
starfs síns að tryggja og efla öryggi sjúklinga og koma í veg fyrir
mistök. Þetta beindi athyglinni að því hvernig stuðlað væri að
öryggi sjúklinga á skurðstofum Landspítala-háskólasjúkrahúss,
hvernig unnið væri með mistök eða atvik sem upp koma og hvað
gæti ógnað öryggi sjúklinga á skurðstofum.
Markmið: 1. Afla þekkingar á því hvernig hjúkrunarfræðingar á
skurðstofum stuðla að öryggi sjúklinga sem fara í skurðaðgerðir og
hvað þeir álíta geta ógnað öryggi sjúklinga sem eru í þeirra umsjá.
2. Vinna að bættu öryggi sjúklinga sem fara í skurðaðgerðir.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin var eigindleg, gerð með
sniði þátttökurannsókna. Gagna var aflað með viðtölum
við hjúkrunarfræðinga á tveimur skurðstofum Landspítala
og umræðum rýnihópum. Gögn voru greind með túlkandi
innihaldsgreiningu og greining einstaklingsviðtala var rædd í
rýnihópum.
Niðurstöður: Lýst var þáttum sem styrkja öryggi sjúklinga, svo
sem fyrirbyggingu í skurðhjúkruninni, sérhæfðum teymum og
góðu samstarfi, en einnig þáttum sem gætu ógnað öryggi og þá
fyrst og fremst þáttum sem lúta að skipulagi og vinnuumhverfi,
svo sem miklum hraða, auknum kröfum, vinnuálagi, ójafnvægi í
mönnun og því að hafa ekki stjórn á aðstæðum. Atvik sem upp
hafa komið voru rædd og skoðuð. í rýnihópum var jafnframt rætt
um leiðir til að efla öryggi sjúklinga, svo sem betri upplýsingagjöf
fyrir aðgerðir og við afleysingar, ásamt því að ræða hugmyndir um
ýmsa þætti er snúa að skipulagi teyma og úrvinnslu atvika.
Ályktanir: Hagnýtt gildi rannsóknarinnar felst í því að með
þátttöku hjúkrunarfræðinga sem starfa á deildunum voru greindir
þættir í starfsemi þeirra sem styrkja öryggi sjúklinga og ástæða
er til að hlúa að, en einnig þættir sem ógna öryggi. Þátttaka
hjúkrunarfræðinganna og hugmyndir um umbætur fela í sér
tækifæri til markvissra umbóta til að tryggja öryggi sjúklinga sem
fara í skurðaðgerðir.
96 læ
knablaðið/fylgirit 53 2007/93