Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2007, Side 106

ÁGRIP VEGGSPJALDA / XIII. VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
Efnablandan var síðan hreinsuð frekar með endurkristöllun og
efni aðgreind með súluskiljun og magnbundinni HPLC. Vetnis-
og kolefniskjarnsegulgreining (NMR) var svo notuð til að
ákvarða sameindabyggingu virkra efna. Eftir aðgreiningu efna
var bakteríuhemjandi virkni hreins efnis og efnablöndu könnuð
aftur á sömu bakteríustofna. Lágmarksheftistyrkur (MIC) og
lágmarksdrápstyrkur (MBC) voru ákvarðaðir.
Niðurstöður: NMR-greining gaf til kynna að virk innihalds-
efni væru fimmhringja tríterpenar, úrsolínsýra og oleanolínsýra.
Ursolínsýra sýndi mjög áhugverða virkni gegn Gram-jákvæðum
sýklalyfjaónæmum bakteríustofnum með lágmarksheftistyrk frá
2-16 pg/mL.
Aiyktanir: Úrsolínsýra hamdi vöxt ónæmra stofna enterókokka
og stafýlokokka sem geta valdið alvarlegum sýkingum. Stefnt
er að frekari rannsóknum á úrsolínsýru og oleanolínsýru til að
kanna verkunarmáta þeirra og virkni gegn fleiri sýklum.
V 75 Veiruhemjandi efni úr íslenskum fléttum
Anna Kristín Óladóttir1, Sesselja Ómarsdóttir', borgerður Árnadóttir2,
Auður Antonsdóttir2, Kristín Ingólfsdóttir'
‘Lyfjafræðideild HI, 2rannsóknastofa í veirufræði Landspítala
sesselo@hi.is
Inngangur: Þriðjungur lyfseðilsskyldra lyfja á rætur sínar að rekja
til náttúrunnar. Fléttur hafa hins vegar lítið verið rannsakaðar
með tilliti til lífvirkni. Markmið rannsóknarinnar var að skima
útdrætti úr fléttum fyrir veiruhemjandi virkni gegn RS- og herpes
simplex I- og Il-veirum, með það fyrir augum að einangra og
byggingarákvarða virk innihaldsefni og bera virknina saman við
skráð veirulyf.
Efniviður og aðferðir: Útdrættir úr 10 fléttum voru gerðir í Soxhlet
búnaði með misskautuðum leysiefnum og veiruhemjandi virkni
þeirra metin in vitro með PRA (plaque reduction assay) aðferð.
Auk þess voru eituráhrif fléttuefnanna á ósýktar apanýrnafrumur
(MA104) metin með smásjárskoðun og litun. í hverjum útdrætti
eru fjölmörg efni og til að þrengja leit að virku efni er stuðst við
lífvirknileidda einangrun. Við einangrun virkra efna á hreinu
formi var notuð fastfasasúluskiljun (solid phase extraction),
endurkristöllun og þunnlagsgreining. Sameindabyggingar virkra
efna voru ákvarðaðar með vetnis- og kolefniskjarnagreiningu og
bræðslumarki. Veiruhemjandi virkni hreinna og efnafræðilega
skilgreindra fléltuefna var metin með PRA og ELISA aðferðum.
Niðurstöður:Tveir útdrættir sýndu áhugaverðustu niðurstöðurnar
gegn öllum veirunum þremur, það er annars vegar útdráttur úr
Parmelia saxatilis (snepaskóf) og hins vegar úr Alectoria rtigricans
(surtarkræða). Lífvirknileidda einangrunin leiddi í ljós að virku
efnin voru depsidónsambandið salazínsýra úr snepaskóf og
bensýl-depsíðsambandið alectorialínsýra úr surtarkræðu. Virkni
fléttuefnanna beggja var öflugri heldur en virkni markaðssetta
lyfsins ríbavírin gegn RS-veirunni. Þannig var IC50 gildi fyrir
salazínsýru í ELISA prófi gegn RSV 11,9 pg/ml, fyrir alectorialín
sýru 17,0 pg/ml og fyrir ríbavírín 22,9 pg/ml. Fléttuefnin sýndu
ekki eituráhrif á frumur í veiruhemjandi styrkleikum. Virkni
fléttuefnanna gegn HSV-I og HSV-II var minni en gegn RSV.
Alyktanir: Veiruhemjandi virkni var staðfest fyrir tvö fléttuefni,
salazínsýru og alectoralínsýru gegn RSV og var virknin öflugri en
fyrir markaðssetta lyfið ríbavírín. Unnið er að frekari rannsóknum
á veiruhemjandi verkun þessara tveggja fléttuefna.
V 76 Sílikon sem matrixkerfi fyrir bólgueyðandi lyf
Bergþóra S. Snorradóttir1, Már Másson1, Pálmar I. Guðnason2, Reynir
Scheving1
'Lyfjafræðideild HÍ.2Össur hf.
bss@hi.is
Inngangur: Matrixkerfi eru kerfi þar sem lyfi er dreift um
óniðurbrotshæfa fjölliðumatrixu. Matrixkerfi eru útbúin með því
að blanda saman lyfi við fjölliðu og mynda æskilega lögun, með
því að setja blönduna í þar til gerð mót. Þegar um matrixkerfi er
að ræða fæst losun samkvæmt Higuchi lögmáli, losun er í réttu
hlutfalli við kvaðratrót af tíma.
Efniviður og aðferðir: Rannsakað var notagildi sílikons sem
matrixkerfi fyrir bólgueyðandi lyf (NSAID). Þrjár gerðir af
sílikonum voru notaðar í matrixkerfi fyrir íbúprófen, ketóprófen,
díklófenak, naproxen og díflúnisal. Skoðuð voru áhrif lyfjanna
á herslu sílkonmatrixanna og efniseiginleika sílikonmatrixkerfa.
Losun lyfja úr sílikonmatrixkerfum var mæld í Frans-flæðisellum
og metin áhrif ýmissa þátta á losunina. Losunarferlarnir voru
bestaðir með fræðilegum jöfnum og skilgreind frávik frá þeim
fræðilegum ferlum.
Niðurstöður og ályktanir: Niðurstöðurnar leiddu í ljós að hersla
á sílikonum er háð gerð utanað komandi efna. Losun lyfja úr
sílikonmatrixkerfum sem útbúin voru í þessari rannsókn fylgja
lögmáli Higuchi nema hjá díflúnisali. Losun er breytileg eftir því
hvaða lyf er um að ræða, íbúprófen > ketóprófen > naproxen
> díklófenak > díflúnisal. Sýklódextrín móttökufasi hentar vel
til flæðimælinga og fosfat buffer salin kom sambærilega út úr
flæðimælingum en etanól og metanól henta ekki. Fyrstu mælingar
benda til að hækkað hitastig auki losun og að hægt sé að hafa
áhrif á losun með ýmiss konar meðhöndlun á sílikonmatrixum.
Teygni sílikonmatrixkerfanna breytist lítið hvort sem kerfin eru
með eða án lyfja.
V 77 Áhrif sýklódextrína á leysni, stöðugleika og oktanól-
vatns dreifingu kúrkúmínóíða
Már Másson1, Marianne Tomren2, Hanne Hjorth Tpnnesen2, Ögmundur V.
Rúnarsson'.Þorsteinn Loftsson'
'Lyfjafræðideild HÍ, 2Universtiy of Oslo, School of Pharmacy, Dep. of
Pharmaceutics
mmasson@hi.is
Inngangur: Kúrkúmín (l,7-bis(4-hýdroxý-3-metoxýfenýl)-l,6-
hepatadíen-3,5-on) og aðrir kúrkúmínóíðar eru náttúruleg efni
sem er að finna í kryddi og notuð sem matarlitur. Þessi efni
hafa margskonar líffræðilega virkni í því er lyfjafræðileg notkun
þeirra mjög áhugaverð. Lyfjaþróun er þó takmörkuð að lítill
leysni og efnafræðilegum og ljósefnafræðilegum óstöðugleika.
Sýnt hefur verið fram á að sýklódextrín geta aukið leysni
Læknablaðið/fvlgirit 53 2007/93