Tímarit Máls og menningar - 01.05.1985, Qupperneq 98

Tímarit Máls og menningar
orð eru þýdd með „det audslege rommet“, þ. e. eyðilegu herbergi. „Autt
gólfpláss“ sem tilheyrir hversdagslýsingu, og „tóm“ sem tilheyrir fantasíu,
eru bæði þýdd með „tomrom“, og við það renna þessi tvö plön saman og
hverfa, auk þess sem staðsetning konunnar verður meir en lítið undarleg, en
skv. þýðingunni hlýtur hún að standa á því auða plássi þar sem sófinn var.
Þegar konan er svo loksins komin í nýja húsið og búin að læsa dyrunum,
verður henni hugsað til þessa atviks, þegar hún stóð eftir ein og yfirgefin
„úti á víðavangi stofunnar" (59). Þrátt fyrir breyttar aðstæður er hún
óttaslegin og finnur til óöryggis. Er hliðstæðan sýnd með nákvæmlega sama
orðalagi: „Stóð hún þá enn úti á víðavangi, óvarin?“ (101). I þýðingunni
kallast þessi spurning ekki á við neitt, því að þar er hún: „Stod ho dl enno
ute under open himmel, utan vern?“ (68). I stað atviksins í stofu ólæstrar
leiguíbúðarinnar er hún látin vera að hugsa um eitthvað sem hefur átt sér
stað úti undir berum himni!
Þannig eyðileggur þýðandi fantasíu verksins og þar með þá hlutlægu
formun á innri veruleika konunnar, sem höfundur hefur unnið svo mark-
visst að, og það gerir hann ýmist með því að breyta sjónarhorni, færa það frá
persónu til höfundar, eða með því að láta konuna hugsa samkvæmt lögmál-
um raunsæisins.
Myndmál
I Leigjandanum er mjög mikið um myndhverfingar og aðrar tegundir
myndmáls, og hefur minnst af því komist heilu og höldnu gegnum þýðing-
una. Virðist þýðandi ekki hafa gert sér grein fyrir tilgangi myndmáls í
bókmenntum, því að annaðhvort eyðir hann því eða gerir það svo nykrað
að ómögulegt er að koma því heim og saman.
Yfirleitt helst brenglun myndmálsins í hendur við þá tilhneigingu þýð-
anda að draga úr fantasíunni og gera lýsingar raunsærri. Þegar konan er að
niðurlotum komin við að fægja fyrir jólin er þreytu hennar í augunum lýst
með myndhverfingu, sem sótt er beint í eldhúsmál:
Skarpt blik silfursins skar hana í augun og brytjaði niður sjónina svo að hún sá
ekkert nema depla og strik. (116)
Þetta er þýtt með:
Den harde glansen i sölvet skar henne i augo og irriterte synet sa ho ikkje ság
anna enn punkt og strek. (76)
Hér hefur fantasían sprottið af orðasambandinu „að skera í augu“, og
232