Tímarit Máls og menningar - 01.05.1985, Page 108

Tímarit Máls og menningar
allt gerðist svo hratt að hún henti ekki reiður á smáatriðum, vissi aðeins að
nýr heimur var að rísa úr févana rústum. Framkvæmdirnar bergmáluðu í
loftinu til vitnis um sköpun þessa nýja heims. (87)
Þetta verður í þýðingunni:
alt hende si snögt at ho kunne ikkje halde greie pá smáting, visste berre at ein
ny heim heldt pá á rise or pengesnaue ruinar. Iverksetjinga gav atterljom i
lufta til vitne om at denne nye heim vart skapt. (59)
Mikið af vísuninni tapast við það, að lykilorðið „heimur“ er þýtt með
„heim“, sem merkir heimili. Að vísu getur nýnorska orðið „heim“ merkt
heimur, en aðeins í gömlu og skáldlegu máli. Það rétta hefði verið að þýða
íslenska orðið „heimur“ með orðinu „verd“, sem notað er um fyrirbrigðið í
nýnorsku biblíuþýðingunni, og væri það einnig til samræmis við þýðingu
orðsins á öðrum stöðum í bókinni (sbr. t. a. m. á blaðsíðu 41, þar sem orðið
heimur er tvisvar þýtt með ,,verd“). A svipaðan hátt tapast vísunin í
frásögninni af óþreyju konunnar „eftir að sjá heim sinn krýndan“ (117), sem
þýtt er með „etter á sjá krona pá heimen sin“ (77), þ. e. eftir að sjá heimili
sitt krýnt. I sömu frásögn er svo orðið „híbýli“ (118) sömuleiðis þýtt með
„heim“ (77), og við það hverfur endanlega sú íróníska hliðstæða sem frum-
textinn sýnir milli sköpunar heimsins og sköpunar heimilis.
Þegar konan kemur í fyrsta skipti auga á manninn í fjörunni hrópar hún
upp yfir sig: „Sjáiði manninn!" (102), og er bein vísun í fræg orð Pílatusar,
þegar hann framselur frelsarann (sbr. Jóh. 19, 6). I íslensku biblíunni eru
þessi orð: „Sjá, þar er maðurinn“, og eru þau löguð að íslensku talmáli hjá
Svövu, en ekki meir en svo að vísunin skilst. I norsku biblíunni eru þessi
orð: „Sjá det mennesket!“, sem þýðandi hefur augsýnilega ekki talið neina
ástæðu til að nota, því að hann þýðir: „Sjá pá mannen!" (68), sem gæti allt
eins þýtt „sko karlinn“ og verður varla skilið sem vísun.
Eftir því sem nær dregur jólum fer konan að fara æ fyrr á fætur á
morgnana „til þess að rættist ekki á henni það sem sagt var við hina
andvaralausu: Gátuð þér ekki vakað eina stund?" (114). Með þessu er vísað í
þau orð sem Jesús sagði við lærisveinana, þegar hann fann þá sofandi í
grasgarðinum (sbr. Matth. 26, 40). I íslensku biblíunni segir: „Þér gátuð þá
eigi vakað með mér eina stund!“ og eru þau næstum samhljóða orðum
sögunnar. I norsku biblíunni eru þessi orð Jesú: „Kunne de ikkje vaka ein
time med meg?“ Til þeirra hefur þýðandi þó ekki kosið að leita, því að hjá
honum eru þau: „Kunne de ikkje vaka ei stutt stund?“ (76), þar sem hann
háður íslenskunni þýðir „stund“ með „stund“ og bætir auk þess við
lýsingarorði.
242