Tímarit Máls og menningar - 01.09.1996, Blaðsíða 135

Sérlega skemmtileg er síðasta hendingin
sem lýsir ljóðmælanda sem þurri eyði-
mörk sem hið syngjandi vatn (ástin) og
hafið (elskhuginn) hefuryfirgefið. Ljóð-
ið „Strengur“ vísar einnig beint til ljóðs-
ins „Nánd“ úr fyrstu bókinni. Sjáum
þau saman:
NÁND STRENGUR
Höfuð hans Sama höfuð
fjallaloft hárið sömu hendurnar
hárið andvari sami vængjaþytur andvari
hendurnar og fjallaloftið
vængjaþytur úr hörpu minni
hann horfinn
lauk upp strengur
vörum mínum tunga hans strengur í hörpu minni (Sn, 16)
(Abm, 9)
Þannig krossvísanir eru margar í bókun-
um og styrkja byggingu þess heims sem
skáldkonan smíðar sér úr orðum og þrá.
Eins og áður er sagt hefur Sónata
nokkra sérstöðu í bókaþrennunni því
hún inniheldur mestmegnis stutt prósa-
verk. Bókin deilist í þrjá nafhlausa hluta.
Sónata er heiti á tónverki sem oftast er
samið fyrir einleikshljóðfæri og hefur
ákveðna kaflaskiptingu. Með nafhgift
bókarinnar og byggingu hennar ítrekar
Ágústa hér enn að ljóðmælandi er ekki
lengur hljóðfæri sem hljómar í dúett,
heldur er nú spilað einleiksverk. Mynd-
mál tónlistar er eitt af leiðarstefjum sem
finna má í öllum bókunum, eins og sjá
má í nokkrum tilvitnunum hér að fram-
an og skipar að sjálfsögðu veglegan sess
í Sónötu. Ýmist er ljóðmælandinn
hljóðfæri sem elskhuginn spilar á, eða
öllu heldur spilar ekki á lengur, eða til-
finningum er lýst sem tónbrigðum og
hljómum. f titli eins lítils ljóðs verður
samruni ljóðmælanda og höfundar al-
gjör því ljóðið nefhist „Sónantína“:
til vitnis
um minningar
handan sagnaturnsins
um hvítar arkir
ástarinnar
(Só, 22)
í Sónötu er texti Ágústínu ekki eins
meitlaður og í fýrri bókunum tveimur.
Þetta skýrist fyrst og fremt af því að hér
er hún að mestu leyti að fást við annað
bókmenntaform, þ.e. örsöguna. Skáld-
skaparhæfileikar höfundar njóta sín til
fullnustu í þessum sögum. Þær eru
margar hverjar afar snjallar og geisla af
frumlegri hugsun og skemmtilegu
myndmáli. Gegnum gangandi mótíf er
upphaf sem hljómar: Þegar ég var... eða
Þegarþað var... sem vísar til minninga
og slær tón eftirsjár sem er stundum
tregafullur en stundum léttur. Annað
sem einkennir sögurnar er hvernig höf-
undur notar óvænt sjónarhorn í text-
anum. Til að gefa nokkra hugmynd um
sjónarhornin má taka eftirfarandi
upphafssetningar: Þegar ég var dagbókin
þín naut ég að eiga með þér leyndar-
mál... (Só, 20). Þegar hún var kafloðin
kónguló . . . (Só, 59). Þegar ég var
ófrjóvguð fruma . . . (Só, 60). f þessum
sögum er sjónarhornið út í gegn dag-
bókarinnar, frumunnar og kóngulóar-
innar og í gegnum þær er á snjallan hátt
sögð saga af konunni og sambandi
hennar við karlmanninn.
IV
Mikið hefur verið ritað og rifist um
kven- og karlleg einkenni á skáldskap.
TMM 1996:3
133