Tímarit Máls og menningar - 01.12.1999, Qupperneq 19

.JARÐYRKJUMENN KOMANDI KYNSLÓÐA
út frá fullyrðingunni um að þessi skipting stjórnaðist af lögmálum náttúr-
unnar um erfðir og líffræðilega misþróaðar stéttir og kynþætti og vísuðu í
bland í náttúruvalskenningar og lögmálskenningar um erfðir óháð um-
hverfi.
Arfbótamenn voru þeirrar skoðunar að rannsóknir á erfðum mannsins
ættu að þj óna málstað þeirra og vera eitt af áróðursvopnunum í baráttunni
fyrir hylli kynbótastefnunnar meðal almennings og stjórnvalda. Það bar að
hagnýta upplýsingar um erfðir til að skilja þá genetískt hæfu ffá þeim
gölluðu, fjölga þeim fyrrnefndu og fá þannig betra kyn manna, sem um
leið þýddi efnahags- og menningarlegar framfarir í þjóðfélaginu. Raddir
efasemdarmanna sem vildu afla meiri þekkingar á sviði erfðafræði áður
en boðað væri að stjórnvöld ættu að stunda úrvalningar- og aðskilnar-
stefnu undir kjörorðinu kynbætur, hlutu lítinn sem engan hljómgrunn
framan af.
Þegar tal um mannkynbætur féll í ónáð meðal meginþorra vestræns al-
mennings um og upp úr seinni heimstyrjöld, sáu arfbótasinnar sitt óvænna.
Annað hvort var að leggja upp laupana í baráttunni fyrir kynbótum eða fel-
ast á bakvið önnur heiti. Niðurstaðan varð sú að sumir þeirra leituðu skjóls
að baki erfðafr æðinni. Það voru hæg heimatökin þar eð nokkrir þeirra voru
erfðafræðingar, og virtir sem slíkir. í þeirra huga átti erfðafræðin að verða
arftaki arfbótastefhu í að afla vitneskju um erfðagalla mannsins með það að
markmiði að sigrast á þeim. Athyglin beindist nú meir að erfðum sjúkdóma
en enn sem fyrr lifði draumurinn um ræktun gáfumanna
Hugmyndir um notagildi tækni kom snemma til sögunnar í kynbótaum-
ræðunni. Mannræktarsinnum var tíðrætt um að erfitt væri að innræta fólki
að fylgja kynbótahugsjóninni því fyrst þyrfti að sigrast á óstýrilátustu
hneigðum mannsins, þ.e. ástar- og kynhvötinni. Á fjórða áratugnum voru
uppi hugmyndir um að sneiða mætti hjá þessum annmörkum með hjálp
tækninnar. Lausnin var tæknifrjóvgun. Með hennar hjálp gæti kona gifst
þeim sem hún elskaði en átt barn með manni sem væri heppilegri til undan-
eldis. Og það sem var enn mikilvægara, tæknilega séð væri hægt fá ótrúlegan
fjölda barna undan örfáum karlkyns gáfuljónum og snillingum ef nógu
margar konur fengjust til að vera sjálfboðaliðar í þessu göfuga verkefni.
Tæknifrjóvgun gæti þannig orðið langtum árangursríkari leið til kynbóta en
hið seinvirka hefðbundna hjónalíf. Sama mætti segja um glasafrjóvgun þar
sem egg og sæði kæmi ffá efhilegum foreldrum. Eggfruman yrði frjóvguð á
tilraunastofu og síðan grædd í aðra konu til að klára meðgönguna. Sú kona
þurfti ekki að vera mjög merkileg frá sjónarmiði ræktunarmannsins þar eð
hún væri aðeins hylki utan um barnið. Þannig mætti nýta frjósemi efnilegra
TMM 1999:4
www.mm.is
17