Tímarit Máls og menningar - 01.09.2000, Page 94

ANNA HEIÐA PÁLSDÓTTIR
kom hún út fyrir jólin ’99 undir nafninu HarryPo tter og visk ustei n ninni þ ýð -
ingu Helgu Haraldsdóttur. Bókin rauk að sjálfsögðu í efsta sætið á metsölu-
listanum á Fróni sem annars staðar og seldist í um ellefu þúsund eintökum á
fyrstu mánuðunum. Önnur bókin kom út í apríl og hefur skipað efsta sæti
bókalista Mbl. síðan þá. Nú hafa bækurnar selst í yfir þrjátíu milljónum ein-
taka á heimsmælikvarða. Fjórða bókin, Harry Potter and the Goblet of Fire
var pöntuð á Netinu í þúsundum eintaka og var orðin metsölubók áður en
hún fór í prentun.
Fyrir nokkru keypti stórfyrirtækið Warner-Time kvikmyndaréttinn að
bókinni. Rowling fékk sitthvað að segja um gerð væntanlegrar kvikmyndar
og var víst alfarið á móti því að myndin yrði í formi teiknimyndar. Hér verð-
ur sem sagt um leikna kvikmynd að ræða með mörgum tæknibrellum. Steve
Kloves, sem skrifaði m.a. handritið að The Fabulous Baker Boys, var fenginn
til að skrifa handritið og Rowling er búin að samþykkja það fyrir sitt leyti.
Um jólin ‘99 fékk Steven Spielberg handritið í hendur og ætlaði að ákveða
hvort hann gerði myndina. í ársbyrjun birti The London Times þá frétt að
Spielberg væri búinn að samþykkja að gera myndina, en það kom í ljós að
fréttaritarar hlupu aðeins á sig - hann hætti við vegna listræns ágreinings við
Rowling. Þá samdi Warner Bros. við Chris Columbus um leikstjórnina en
hann leikstýrði til dæmis Home Alone I og II, Mrs. Doubtfire og Stepmom.
Drengur að nafni Daniel Radcliffe mun leika Harry Potter.
Hver er töfraformúlan?
Spumingin sem brennur á vörum margra er þessi: hvað er svona sérstakt við
Harry Potter bækurnar? Hvað er það sem fær örgustu skjáfikla - jafnvel þá sem
aldrei lesa bækur - til að slökkva á sjónvarpinu eða Playstation-tölvunni og
sökkva sér í að lesa yfir 700 blaðsíðna barnabók? Ef svarið væri einfalt, þá væm
mörg okkar farin að skrifa bók um ungan strák sem veit ekki að hann er galdra-
maður og fer í galdraskóla til að læra að fljúga um á kústskafti. Fyrir þessum vin-
sældum liggja aftur á móti margar og flóknar ástæður sem erfitt er að skilgreina.
Greinarhöfundur hefur þó gert tilraun til þess að efnagreina töff aformúluna og
leitað fanga víða til að setja saman lista yfir hugsanlegar ástæður fyrir því að bæði
börn og fullorðnir hrífast af bókinni. Töffaseyðið hef ég greint niður í sex Hði,
sem allir eiga sinn þátt í vinsældum Harry Potter bókanna.
Fyrsti þáttur: Frásagnargleði og góðflétta
Harry Potter bækurnar eru vel skrifaðar spennusögur sem einkennast af ffá-
sagnargleði og góðri fléttu. Gullna reglan fyrir rithöfúnd spennubóka er í
92
malogmenning.is
TMM 2000:3