Tímarit Máls og menningar - 01.12.2000, Qupperneq 94

EYSTEINN ÞORVALDSSON
sem kemur „ævilaus“ heim eftir áratuga vist í útlöndum, „hann sagðist hafa
skilið ævi sína eftir í útlöndum, ætla norður á undan skugga nokkrum, sá
héti Vafi.“ Sá sem er ævilaus hefur sagt skilið við það sem liðið er. En skuggi
fortíðar eltir hann og hefur fengið eiginnafhið Vafi vegna þeirrar togstreitu
sem fylgdi fortíðarslitunum, og ferðalangurinn óttast að þessi nákomna
„persóna“ verði á undan honum í áfangastað. Hann á í kapphlaupi við vafa
fortíðar, og þegar hann stikar „landnorður fjöll“ sér mælandinn „ekki lengur
til jökla fyrir skugganum hans“. Ljóðmælandinn og ferðalangurinn eru trú-
lega einn og sami maður, tvískiptur og tvílráður. Hann reynir að flýja fortíð-
ina en situr líka eftir og sér Vafann vaxa og byrgja sýn. Ferðalangurinn kemst
hvergi frá efasemdum sínum né fortíðinni. Það er hann sem gistir í hvíta
tjaldinu á heiðinni, og eins og í ljóðinu „Fyrnska“ táknar heiðin lífsleiðina:
„Þið sem fljúgið yfir firnindin í nótt, sjáið hvítt tjald á heiðinni.“
„Flúðin“ (1987) heitir ljóð sem snertir þetta sama hugðarefni:
Já. Dag nokkurn þegar
skylduför er lokið
kemur gestur þinn aftur
róandi fýrir klapparnefið
og leggst fast á árar.
Og það faðmast skuggar
við lendinguna.
Tjaldbúinn sagði skilið við fortíðina og fórnaði líklega ástinni fýrir köllun,
skyldu eða metnað. En hér kemur hann, eða annar slíkur, úr skylduför sinni
sjóleiðina og leggst fast á árar. Hann hyggst grípa gæfuna á ný. En hún hefur
ekki beðið frekar en tíminn. Hann fær einungis að faðma skugga minning-
anna. Á síðunni andspænis þessu ljóði er árétting þessarar reynslu í ljóðinu
„Að farga minningu" og þar stendur:
Sá sem kemur aftur
er aldrei sá sami
og fór
Sú sem heilsar
er aldrei sú sama
og kvaddi
Tíminn líður og fólk hverfist í flaumi hans. Endurfundir hans og hennar
verða skuggafaðmlög, ástin er brunnin til ösku og minningunni er fargað
92
malogmenning.is
TMM 2000:4