Gerðir kirkjuþings - 2004, Síða 63

Kristin tilbeiðsla og heilög iðkun er þjálfun fyrir eilífðina. Söngur og tónlist, talað orð og
atferli skal vitna um himneskan ilm og guðdómlega fegurð, og sannleika sem við fáum
um síðir að sjá og reyna hjá Guði og englum hans.
Mannsröddin sjálf er fegursta hljóðfæri tilbeiðslunnar.
I stefnu- og starfsáherslum Þjóðkirkjunnar 2004-2010 segir svo um helgihald og
kirkjutónlist:
• Með helgihaldi er átt við allar athafnir safnaðarins þar sem helgihald ferfram,
þar með talið almennar guðsþjónustur, bœnastundir, sunnudagaskóla, skírn,
hjónavígslur ogjarðarfarir.
• Með kirkjutónlist er einkum átt við tónlist helgihaldsins, bœði tón presta og
forsöngvara, sálma og undirleik.
I markmiðslýsingunni með helgihaldi og kirkjutónlist segir svo m.a í stefnu- og
starfsáherslum Þjóðkirkjunnar 2004-2010:
• Markmið helgihalds Þjóðkirkjunnar er að næra samfélag Guðs og manns og
samfélagþeirra er tilbiðja Guð. Við viljum að helgihaldið sé fjölbreytt og höfði til
allra. Við viljum auka fjölbreytni í kirkjutónlist og listiðkun í helgihaldi.
Eins og fram kemur í tónlistarstefnu Þjóðkirkjunnar og áhersluatriðum er gerð stutt grein
fyrir grundvelli hennar og hlutverki. Þá er vikið að meginstefnu hennar næstu árin, þar
sem áherslum er skipt niður í þrjá meginþætti er snúa að kirkjusöngnum, að
námskeiðahaldi, fræðslu og útgáfu tónlistarefnis, og að umsjón kirkjutónlistarinnar.
Hér á eftir verður gerð grein fyrir hverjum þessara þátta og vikið að grunni kirkjutónlistar
og þeim mikla arfi sem kirkjan á og hlutverki tónlistar í helgihaldi og guðsþjónustulífi
safnaðarins. Að lokum verður gerð ítarlegi grein fyrir þremur þáttum í meginstefnu næstu
ára.
Um grundvöll kirkjutónlistarinnar
Kristin kirkja um allan heim býr að ríkulegum og ómetanlegum tónlistararfi kynslóðanna.
Þjóðkirkjan á Islandi á aðild að þessari arfleifð. Hún nýtur hennar, varðveitir hana og
iðkar hana hvarvetna þar sem söfnuður kemur saman til samkomuhalds í nafni Jesú
Krists.
Tónlistararfur kirkjunnar í sinni elstu gerð er söngur sálma Saltarans og annarra ljóða
Biblíunnar. A grunni þess söngs hafa söngvar og sálmar kirkjunnar alla tíð byggt. Það er
hinn eiginlegi kirkjusöngur. Sálmar og predikun kirkjunnar heyra saman, með því að
hvorutveggja styður útleggingu og heimfærslu ritningarinnar. Sálmar eru boðunartæki
safnaðarins. Sálmabækur og sálmasöfn kirkjunnar hafa því sama vægi í kirkjunni og
handbækur presta og helgisiðabækur.
Kirkjan kallar eftir samstarfi við listina til þess að vera færari um að tjá hið ósegjanlega.
Tónlist kirkjunnar hefur ákveðna sérstöðu meðal annarra lista og listforma og listrænnar
tjáningar í kirkjunni yfirleitt. Hún getur fremur en aðrar listgreinar virkjað söfnuðinn sem
heild. Kirkjubyggingalistin og myndlistin hjálpa auganu en tónlistin hjartanu. Tónlistin
tengist í meira mæli en aðrar listgreinar hinni helgu þjónustu safnaðarins og er breytileg
frá sunnudegi til sunnudags og frá einni stund til annarrar.
61