Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2015, Side 92

91
flestir þó 23–40 ára enda ekki ætlunin að huga þar sérstaklega að mismun-
andi lestri ólíkra aldurshópa. Það var hins vegar fyrirhugað í hinni könn-
uninni þar sem voru tveir rannsóknarhópar, tíu manns á aldrinum 24–28
ára, og tíu manns á aldrinum 68–82 ára.
Áður en textarnir voru lagðir fyrir var búið að skipta þeim niður í hluta
eftir ýmsum atriðum til að kanna markvisst hvort ákveðin atriði í texta
kölluðu frekar á tilfinningaleg viðbrögð en önnur. Meðal annars var text-
anum skipt niður eftir því hvort sjónarhorn eða andblær breyttist, hvort
sögupersóna væri ein eða í samskiptum við aðra, hvort persónum væri lýst
og fleiru í þeim dúr. Útbúin voru sérstök spjöld sem hlutarnir voru skrif-
aðir á. Rannsóknirnar fóru þannig fram að hverjum og einum þátttakanda
var fylgt að borði þar sem þeirra beið bunki af spjöldum sem smásagan og
brotin úr skáldsögunum voru skráð á. Þátttakendur fengu þau fyrirmæli að
þeir ættu að lesa eitt spjald í einu og lýsa því sem næst kæmi fyrstu upplif-
uninni eða tilfinningunni sem leitaði á þá eftir lestur. Þeir fylgdu hinsvegar
fyrirmælum misvel.
Markmið rannsóknanna var að afla upplýsinga hjá raunverulegum les-
endum um hver þeir teldu tilfinningaviðbrögð sín vera við völdum frá-
sögnum eða frásagnarbrotum. Megintilgátur beggja rannsókna voru eft-
irfarandi:
• Fólk finnur fremur til þegar melódramatískar lýsingar eiga í hlut
en ella.
• Fólk les óspart í huga persóna.
• Bókmenntafræðingar eru þjálfaðir í að greina einkenni í texta á
borð við líkingar, andstæður og endurtekningar. Þeir vita hins
vegar lítið sem ekkert um afstöðu almennra lesenda. Þess vegna
voru slík atriði í textunum greind til að kanna viðbrögð við þeim.
• Það getur haft áhrif á fólk að það veit að það tekur þátt í rannsókn.
Fyrir vikið einbeitir það sér því kannski frekar að stökum atriðum
sem spurt er um en textanum í heild – sem það hugsaði ella frekast
um. Til að bregðast við þessum vanda og koma til móts við þátttak-
endur voru viðtölin tekin á heimavelli þátttakenda eða á hlutlaus-
um stöðum eins og kaffihúsum.
Í rannsókninni á viðbrögðum við textum Gunnars og Málfríðar var að auki
við fyrrnefndar tilgátur gert ráð fyrir að:
„MéR FANST EG FiNNA TiL“