Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2015, Qupperneq 128

127
(25) a. Pétur var mesta hrekkjusvín hverfisins.
b. Pétur elti Tomma heim úr skólanum einn daginn.
c. Tommi náði þó að hrista Pétur af sér.
Í (25b) væri greinilega eðlilegra að nota persónufornafnið hann í stað þess
að endurtaka sérnafnið Pétur. Hins vegar er ekkert því til fyrirstöðu að
endurtaka sérnafnið Tommi sem frumlag í (25c) þar sem Tommi er andlag í
undanfarandi setningu. Þá er allt í lagi að endurtaka Pétur í (25c) þar sem
Pétur er andlag í þeirri setningu.
Eftirtektarvert er að höfundur Einvígisins gerist aldrei sekur um brot
á sínefnihömlunni af því tagi sem sýnt er í (25b). Því til staðfestingar má
skoða textabútinn í dæmi (21) að framan, endurtekið hér sem (26):
(26) Á ferðalaginu yfir hafið tók að ganga á þrýstiloftið við lungað og
nú var það á þrotum. Þegar hópnum var vísað inn í stóra setustofu
í anddyri hælisins tókst Marion að ná athygli hjúkrunarkonunn-
ar. Hún áttaði sig á aðstæðum og leiddi Marion upp stiga og inn
á gang að læknastofu. Þar tók læknir á móti Marion, hlustaði vel
og undirbjó blásninguna. Marion hafði meðferðis afrit af lækna-
skýrslum frá Vífilsstaðahælinu og rétti þau lækninum sem tók við
þeim og brosti. (Ai:117-118)
Afar stutt er á milli þriðja og fjórða tilviksins um Marion hér en samt
er sínefnihamlan ekki brotin. Það er vegna þess að í fjórða tilvikinu er
Marion frumlag en í því þriðja er Marion andlag forsetningar (á móti) en
sínefnihamlan er ekki brotin nema sérnafnið sé frumlag á báðum stöðum.
Sínefnihamlan er líka virt í fyrsta og öðru tilvikinu þar sem Marion er
frumlag í því fyrsta en í öðru tilvikinu er nafnið andlag sagnarinnar leiða.
Þess eru dæmi í Einvíginu að frumlag sé endurtekið sem frumlag en þá
eru ævinlega einhverjar setningar á milli eins og í eftirfarandi textabrotum.
Í (28) eru t.d. tvær setningar með sögn í persónuhætti á milli tilvikanna um
Marion.
(27) Marion fylgdi á eftir og fann dyravörðinn, sem hét Matthías, og
benti honum að koma með sér. Marion bað hann að fara vandlega
yfir það hvernig hann hefði fundið líkið og hvernig aðkoman hefði
verið. (Ai:18)
MÁL OG KyNÓViSSA Í ÍSLENSKU