Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2014, Page 52

51
Hér er jafnframt athyglisvert að minnast á aðgreiningu Veli-Matti
Karhulahti milli hreyfiskynsleikja (e. kinesthetic games) og óhreyfiskyns-
leikja (e. nonkinesthetic games). Hreyfiskynsleikir eru leikir sem gera þá
kröfu til spilarans að hann nái vissri færni með stjórntækjum leiksins á
meðan óhreyfiskynsleikir gera hugrænni kröfur, skák snýst til að mynda
ekki um hversu erfitt er að hreyfa taflmennina heldur frekar að taka
ákvörðun um hvert er best að færa þá. Karhulahti gengur út frá nálgun
byggðri á kenningu um tölvuleiki sem áskorun. Þar eru áskorunin annað
hvort hugræn eða bæði hugræn og tengd hreyfiskyninu. Karhulahti segir
að hreyfiskynsleikir séu í rauninni merkingarlausir, þar sem spilunin hefur
ekki ákveðna merkingu. Leikir sem reiða sig ekki á hreyfiskynið geta hins
vegar haft merkingu.92 Í þessu líkani er líka hægt að sjá aðgreininguna á
milli frásagnar- og spilunarsinna, þó Karhulahti minnist aldrei beint á þessi
tvö sjónarmið. Merkingarleysi hreyfiskynsleikjanna og merking óhreyfi-
skynsleikjanna endurspeglar fagurfræði spilunarhyggjunnar um leiki sem
eitthvað alveg sér á báti og fagurfræði frásagnarhyggjunnar um leiki sem
hluta af stærra samhengi menningarafurða.
IV. Spilaborgir og menningarleg mótun
Innan orðræðu leikjafræðinnar hefur afstrakthugtakið fengið í það minnsta
þrjár ólíkar merkingar. Sú merking sem skiptir mestu máli í tengslum
við mýtuna um afstrakt leiki er hugmyndin um að það sem sé afstrakt sé
algjörlega aðskilið frá öðrum hlutum. Þar með er litið á afstrakt leiki sem
einangruð reglukerfi sem hafa vissa sjálfbæra tilvist og eru þar með óháð
utanaðkomandi áhrifum. Deila frásagnar- og spilunarsinna snýst að vissu
leyti um þetta þó afstrakthugtakið hafi í sjálfu sér ekki verið í forgrunni
deilunnar. Með því að afneita framsetningu leikja og einblína þess í stað
á leiki sem reglukerfi höfðuðu spilunarsinnar þó einmitt til þessarar skil-
greiningar á hugtakinu. Þessi skilningur liggur jafnan að baki þegar því er
haldið fram að til séu leikir sem eru fullkomlega afstrakt. Tetris er oft tek-
inn sem dæmi um afstrakt leik af þessu tagi þar sem reglurnar eru það sem
skiptir máli en ekki framsetningin. önnur skilgreining afstrakt hugtaksins
er ef til vill „hefðbundnari“ og vísar til afstrakt myndlistar. Hér er um
ólíka leiki skuli túlka á mismunandi hátt út frá því hvoru menginu þeir tilheyra.
Jesper Juul, Half Real, bls. 5.
92 Veli-Matti Karhulahti, „A Kinesthetic Theory of Videogames: Time-Critical
Challenge and Aporetic Rhematic,“ Game Studies: The International Journal of
Computer Game Research 1/2013.
FRÁSöGN EðA FoRMGERð?