Skagfirðingabók - 01.01.1996, Blaðsíða 81

GUÐRÚN ÓLAFSDÓTTIR A BJARNASTÖÐUM
fram á árunum 1771-79 undir öruggri stjórn Thodals stift-
amtmanns. Síðast fóru fjárskiptin fram í tveim hreppum í Eyja-
fjarðarsýslu og í Skagafirði austan vatna, sama ár og Guðrún
réðst í að taka ljósmæðraprófið.84 Það hefur verið henni fjarri
skapi að glúpna þótt þau Jón bóndi hennar yrðu að skera niður
allt fé sitt.
Hagur Bjarnastaðahjóna hefur batnað furðu fljótt eftir fjár-
skiptin því að lausafjártíund þeirra var fimm hundruð árið
1783. En þetta var ögurstund. Bústofn Jóns og Guðrúnar hryn-
ur í móðuharðindunum. Tíund þeirra er að vísu enn fimm hundr-
uð 1784 en aðeins eitt hundrað 1785. Þau tíunda síðan tvö
hundruð 1786 og 1787 en úr því réttir fjárhagur þeirra skjótt
við og þau tíunda fjögur hundruð 1788, sex hundruð árin
1789-1794, en átta hundruð 1795 og 1796 og sjö hundruð
1797.85 Þessi síðustu búskaparár sín hefur Jón því verið í tölu
betri bænda.
Ekkert er nú kunnugt um ætt og uppruna Jóns Pálssonar á
Bjarnastöðum. Jón nokkur Pálsson býr á Hrauni í Unadal 1762,
sagður 29 ára en kona hans ónefnd þrítug.86 Hann býr enn á
Hrauni 1769 og er þá hreppstjóri. Það sama ár giftust í Hofs-
sókn Jón Pálsson og Ingveldur Sumarliðadóttir.87
„Jón Pálsson" er að vísu hversdagslegt nafn en þó er líkleg-
ast að þetta sé allt einn og sami maðurinn og að Guðrún Ólafs-
dóttir hafi verið þriðja kona hans. I þessa átt bendir að dóttir
þeirra Jóns og Guðrúnar var látin heita Kristín Ingveldur og
kann því að hafa verið skírð eftir fyrri konum hans tveimur. Sé
þetta rétt til getið er sennilegast að Guðrún hafi farið vinnu-
kona til Jóns og Ingveldar á Hrauni skömmu eftir að hún varð
84 Sbr. Sögu íslendtnga VII, bls. 239.
85 Manntalsbækur Skagafjarðarsýslu 1782—1793 og 1794—1806.
86 Jarða- og búendatal íSkagafjarðarsýslu IV, bls. 7.
87 Biskupsskjalasafn B VII. Ársskýrslur presta og prófasta, Skagafjarðarpró-
fastsdæmi 1745-1798 (í tveim öskjum). Sjá einnig uppskrift Stefáns Jóns-
sonar á Höskuldsstöðum, HSk. 103 4to, bls. 34 og 37.
79