Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1996, Qupperneq 115

Árni Halldórsson
Erindi á 100 ára
verslunarafmæli Bakkagerðis
22. júlí 1995
að er nú ekki nema einu sinni á ári að
maður verður sextugur, sagði karlinn
sem undirbjó afmælisveislu sína svo
rausnarlega að sumum þótti nóg um.
Þegar Björn Aðalsteinsson bað mig nú á
vordögum að ávarpa þessa samkomu get ég
ekki neitað því að það kitlaði hégómagirnd
mína að fá það staðfest að ég væri enn Borg-
firðingur, þótt ég væri fluttur héðan nauð-
ungarflutningi fyrir 55 árum og í þjóðskrá
stæði að ég hefði verið Héraðsmaður síð-
ustu tvo áratugina.
En hvað skal nú segja á þessu aldaraf-
mæli löggilts verslunarstaðar á Bakkagerði?
A 12. aldursári mínu var ég þrælkaður í
kaupfélagsbúðinni. I Odda vann ég öll sum-
ur frá 1934 til 1938 og úti á Bakkaeyri sum-
urin 1939 og 1940.
Frá því á 3ja áratugnum til ársins 1938
voru rekin hér tvö verslunarfélög, Kaupfé-
lagið, sem hafði kaupfélagshugsjónina að
leiðarljósi, og Pöntunarfélagið, sem Ar-
mann Halldórsson hefur réttilega bent á að
hafði pöntunarhugsjónina í stafni. Sem sagt,
tvö samvinnufélög í litlu þorpi og bitust urn
sálir manna, innlegg og úttektir þeirra, þótt
Götumynd frá Borgarfirði upp úr 1940.
Bryggja við Eyrarsker í byggingu, verslunarhús
kaupfélagsins í baksýn.
til lítils væri að slægjast hjá flestum á
kreppuárunum.
Arið 1938 varð sú breyting á verslunar-
rekstri hér á Borgarfirði að Kaupfélagið
yfirtók eignir og skuldir Pöntunarfélagsins
og veturinn, eða vorið eftir, var kaupfélags-
búðin í Odda aflögð og flutt út á Bakkaeyri.
Að sú breyting skeði þá held ég að megi
rekja til Dyrfjallaveðursins mikla 5. mars á
því ári. Þá fauk allt sem fokið gat, m.a.
Rauðu skúramir. Viðlagatrygging var þá
óþekkt fyrirbæri og tjón Pöntunarfélagsins,
113