Skagfirðingabók - 01.01.2002, Page 96

SKAGFIRÐINGABÓK
samvistum vegna málsins, þrátt fyrir að Jón gefi í skyn að
Halldór hafi liðið önn fyrir konu sína. Eða með orðum Jóns
sjálfs: „Hann [Halldór] mátti kallast einn Job“. Burtséð frá öll-
um söguburði, er ljóst að eftir útkomu sína reyndi Halldór
hvað eftir annað að lögsækja Skúla fyrir að hafa haft fé af Hóla-
stað. Þeim svilum, Skúla og Halldóri, hafði reyndar aldrei ver-
ið sérstaklega vel til vina. Halldóri gekk einnig fremur brösug-
lega að reka staðinn eftir að hann varð biskup og varð að senda
nemendur heim um miðjan vetur vegna matarskorts. Málsókn-
ir biskupsins gætu því einnig verið tilraun til þess að gera
Skúla að blóraböggli fyrir eigin mistökum í rekstri. Þessar lög-
sóknir Halldórs runnu hins vegar út í sandinn, því að allir sem
til voru kvaddir luku upp einum rómi um að staðurinn hefði
fremur hagnast en tapað af ráðsmennsku Skúla.
Halldór varð ekki langlífur í embætti. Árið 1751, ári eftir að
Skúli varð landfógeti og aðeins fimm árum eftir að Halldóri
hlotnaðist biskupstignin, kenndi hann meina í hálsi og sigldi
til lækninga og dó ytra. Var hann jarðsettur í Frúarkirkju í
Kaupmannahöfn. Eftir dauða hans varð Hólastaður í fyrsta
skipti lítt eftirsóttur af mætari klerkum, sem kunnu betur við
að sitja góð og tekjumikil brauð en að basla við að halda úti
biskupssetri, skóla og prentsmiðju af litlum efnum. Hólastaður
gleymdist þó ekki í viðreisnarhugmyndunum sem hófust á
flug með Skúla, því þess var skammt að bíða að þar yrði byggð
fyrsta steinkirkja landsins á árunum 1757-63, stuttu eftir að
Skúli lét byggja steinhús yfir sig í Viðey.
Nauðsynlegt böl
Eins og fyrr greinir ólst Skúli upp á Húsavík og sinnti þar
margvíslegum störfum á unglingsárum sínum. Meðal annars
vann hann sem búðarloka við einokunarverslunina þar. Það var
þá sem Húsavíkurkaupmaður kallaði til hans: „Mældu rétt
strákur!" til merkis um að vogin skyldi fölsuð þegar innlegg
94