Skagfirðingabók - 01.01.2002, Qupperneq 111

ÞÁ SKÚII VAR YFIRVALD SKAGFIRÐINGA
þjóðfélagsstéttar — líkt og kóngarnir í ævintýrasögunum sem
gefa dætur sínar karlsyni úr-koti fyrir einhverja drýgða dáð.
Hann kemur einnig fyrir sem maður sem vílar það ekki fyrir
sér að snúa á kerfið til þess að fá réttláta niðurstöðu, sama við
hverja var að eiga. Það sem best lýsir Skúla er sú athugasemd er
hann ritar við frásögn um langafa sinn og alnafna í Goðdölum.
Goðdalaklerkur skipaði öllum að víkja af vegi er hann reið um
svo hann þyrfti ekki að hægja á sér. Skúli ritar hins vegar
til hliðar í handriti sínu: „Ætli ég hefði hlaupið fyrir þig út í
foröðin, faðir sæll?“ Þessir eiginleikar Skúla tryggðu honum
háan sess í sagnaheimi alþýðunnar þar sem hann kemur yfir-
leitt fyrir í jákvæðu ljósi. Það er ekki einleikið hversu mikið af
þjóðsögum er til frá 12 ára sýslumennsku hans í Skagafirði.
Skúli var aðeins 25 ára gamall er hann varð sýslumaður Skag-
firðinga og ekki er fjarri því að sýslubúum hafi þótt hann vera
heldur galgopalegur í háttum fyrsta kastið, eins og sagna-
sveimur um kunningsskap hans við vín og meyjar gefur til
kynna. Vafalaust hefur verið sláttur á karli þá er hann drakk og
hann ekki sérlega auðveldur viðureignar undir áhrifum, en
Jón Espólín segir svo frá að Skúli hafi aldrei drukkið fyrr en
allir dómar voru afstaðnir. Jón Steingrímsson ræðir í ævisögu
sinni um „bráðræði og drykkjusvall" sem Skúli hafði af „lítinn
hróður utan lands og innan" og ekki skal eldklerkur rengdur
að þessu. Einnig skýrir Jón Espólín svo frá, að Skúli hafi „blak-
að“ við sóknarpresti sínum, Sæmundi prófasti Magnússyni á
Miklabæ, þegar sýslumaður átti að skrifta og prófastur sat í
skriftastól. Vafalaust hefur einhver áfengismóða verið í höfði
Skúla við það tækifæri, en Sæmundur fyrirgaf sóknarbarni sínu
þetta atvik. Mælt var að prófastur væri fátækur og margs þurf-
andi, en Skúli auðugur og að öllu jöfnu rausnarlegur við sókn-
arprest sinn. Skúli var skipaður landfógeti í byrjun árs 1750.
Vinsældir hans í héraðinu höfðu aukist jafnt og þétt er á leið og
menn vöndust honum jafnframt því sem hann varð sjálfur ráð-
settari.
109