Tímarit Máls og menningar - 01.06.2009, Blaðsíða 104

S i l j a A ð a l s t e i n s d ó t t i r
104 TMM 2009 · 2
uppfræðandi safn og mjög nútímalegt um helgar komu rútur fullar af
börnum brjálað að gera,“ segir Mæja. Nú er safnið ekki orðið nema svip-
ur hjá sjón. Dýrunum hefur fækkað jafnt og þétt því í landinu er matar-
skortur og Karl og Mæja hafa þurft að ganga á stofninn til að komast af.
En þau eru svo heppin að það vex ennþá grænmeti í matjurtagarðinum
þeirra.
Þegar verkið hefst eru gamlir skólafélagar komnir í heimsókn, Lísa og
Villi, sem þau hafa ekki haft samband við lengi en leita nú skjóls hjá
þeim tímabundið ásamt börnum sínum, tvíburunum Lilla og Lóló. Ekki
er tiltekið nákvæmlega undan hverju þau flýja, en sædýrasafnið er fjarri
þéttbýli svo líklega er borgin ótryggari staður. Umhverfi safnsins er þó
ekki friðsamlegt, við heyrum flugvélar fljúga yfir og sprengjur falla, og
í heimsókn kemur hermaður, ekki í fyrsta skipti, sem virðist hafa örlög
safnbúa á valdi sínu. Sínálæg er furðuveran Bella sem gefur frá sér
mennsk hljóð – gleðst og hræðist, grætur eins og barn. Kannski er hún
tákn sjávarspendýra, sela og hvala, sem styrr hefur lengi staðið um hvort
við megum éta vegna skyldleika við þau. Bella er sérstaklega hænd að
Mæju, samskipti þeirra tveggja eru kærleiksfull en á einhvern hátt
hjartaskerandi. Kannski kemur Bella í staðinn fyrir barn sem Mæja
hefur misst. Kannski hefur Mæja bara sára þörf fyrir einfalt og skilyrðis-
laust tilfinningasamband. Naumur textinn gefur margt í skyn en veitir
fá endanleg svör.
Samskipti heimamanna og gesta eru kunnugleg framan af, það er
talað um fortíðina, (karlmennirnir eru báðir aldir upp við stríðsástand),
þau tala um mengunina í sjónum, matarskortinn, bensínskortinn „sem
er hreint ótrúlegur þegar maður skoðar fjörurnar,“ eins og Lísa bendir
kaldhæðnislega á. Það er talað um persónuleg málefni, barnauppeldi á
óvissum tímum (tvíburarnir eru dekurdýr sem erfitt er að ná vitsmuna-
sambandi við) – „við höfum verndað þau í tólf ár með því að segja þeim
ekki stakt orð um æsku okkar eða um landið,“ segir Villi, en „nú fá þau
það beint á kjaftinn.“ Þau tala um viðkvæma skurnina utan um líf sitt,
kvíðann sem er það eina sem alltaf má stóla á, falskt öryggi velferðar-
kerfis sem verður ónýtt í einni svipan þegar sprengjurnar falla:
LÍSA: þegar þjóðríki er rekið eins og nunnuklaustur með smá samfélagshjálp hér
og smá samfélagshjálp þar skóla hérna og spítala þarna gerist það einn daginn
búmm spítalinn farinn daginn sem við fengum flugmiðana okkar passana pen-
ingana ákvörðunina búmm flugstöðin farin
MÆJA: hér var lítil heilsugæslustöð en hún lokaði læknirinn var skipaður
hingað og hann hvarf
TMM_2_2009.indd 104 5/26/09 10:53:28 AM