Tímarit Máls og menningar - 01.06.2009, Blaðsíða 134

Á d r e p u r
134 TMM 2009 · 2
kvæði leggur stund á fræði tengd landinu og hefur unnið lofsverð afrek, t.d. við
þýðingar og útbreiðslu íslenskrar menningar.
Snúum nú að upplýsingasamfélaginu og hvernig upplýsingatæknin nýtist.
Upptalningin er af handahófi.
heimskringla.no• Í Noregi er opinn vefur á níu tungumálum um forn norræn mál,
textar, fræðigreinar og ítarefni. Aðstandendur eru áhugafólk, færeyingur, íslend-
ingur, rússi, þjóðverji og norðmenn. Stofnandi er norskur. Hér er safnað efni víða
að.
ordabok.is• Enskt-íslenskt og íslenskt-enskt orðasafn; tölvuorðabók; líforðasafn;
málfarsorðabók; íslenskt leiðréttingaforrit. Aðgang þarf að kaupa.
snara.is• Safn orðabóka og skyldra rita: Íslenska orðabókin, dönsk-íslensk orðabók;
íslensk-dönsk orðabók; dönsk-íslensk lögfræðiorðabók; Stóra ensk-íslenska orða-
bókin (sem háaldraður læknismenntaður maður lagði drög að!); íslensk-ensk
orðabók; ensk-ensk orðabók; spænsk-íslensk orðabók; frönsk-íslensk orðabók,
Nöfn Íslendinga; Kortabók Íslands; Samtíðarmenn; orðstöðulyklar Laxness og
Íslendingasagna. Aðgang þarf að kaupa.
gegnir.is• Samskrá íslenskra bókasafna ásamt efni tímarita og blaða. Ókeypis.
bok.hi.is• Landsbókasafn geymir skrá um fjölda íslenskra og annarra norrænna
tímarita og blaða, ásamt veftímaritum; doktorsritgerðaskrá; handritaskrá; íslensk
útgáfuskrá; forn Íslandskort; Sagnanet; Jónas Hallgrímsson; kvennasaga; munnleg
saga. Einnig er í umsjá safnsins landsaðgangur bókasafna að erlendum vísindarit-
um og Britannicu. Ókeypis.
Árnastofnun/• arnastofnun.is hefur ýmislegt efni ókeypis:
Málfarsbanki Íslenskrar málstöðvar. Hér má slá inn leitarorðum um málnotk- –
un.
Handritin heima, vefsíða um sögu handritanna. –
Ritmálsskrá Orðabókar Háskólans, leitarforrit. –
Beygingarlýsing íslensks nútímamáls, leitarforrit. –
Textasafn Orðabókar Háskólans. Leitarforrit að dæmum um málnotkun. –
Orðabanki Íslenskrar málstöðvar. –
Skrá um orðasambönd. Leitarforrit. –
Ritreglur menntamálaráðuneytisins. –
Landaheiti, þjóða- og höfuðstaðaheiti. –
Íslenskar reglur um umritun úr grísku, rússnesku og taílensku. –
Ábendingar um málfar. –
Þegar efnið er skoðað sýnist ómarkvisst hvernig gagnasöfnin eru hugsuð og –
skipulögð.
Þá er fjöldi gagnasafna á vegum opinberra aðila sem er ýmist lokað eða hálfopið,
til dæmis sarpur.is, menningarsögulegt gagnasafn á vegum Þjóðminjasafns.
Þegar á allt er litið og í ljósi atburða nútímans kemur í huga að í uppsiglingu
geti verið árekstur ríkisstyrktra kerfa og einkahagsmuna?!
Ádrepa er ekki ætlunin. Samt má segja að ekki sé laust við að nokkuð vanti
á að íslendingar fái nýtt tækifæri netsins við miðlun þjóðfræðilegrar þekkingar
vegna skorts á skipulagðri leitartækni. Sem og af því að ýmsum söfnum lands-
ins hefur yfirsést netvæðing, þau hafa vanrækt tölvuskráningu, afla jafnvel
tekna með því að selja afrit gagna eða heimild til birtingar.
TMM_2_2009.indd 134 5/26/09 10:53:30 AM