Tímarit Máls og menningar - 01.06.2009, Blaðsíða 37

B o r g a r a l e g ó h l ý ð n i
TMM 2009 · 2 37
sinnum níu skildingum frá ríkinu, þá er hann fljótlega aftur frjáls ferða
sinna.
[5] Ef ranglætið er þáttur í nauðsynlegum núningi í stjórnarvélinni,
þá skulum við láta hann eiga sig, algjörlega eiga sig; ef til vill slípast það
til – vélin mun áreiðanlega ganga úr sér. Ef ranglætið hefur gorm, eða
trissu eða reipi, eða sveif til eigin þarfa, þá er ef til vill vert að hugleiða
hvort viðgerðin verði ekki biluninni verri; en ef hún er þess eðlis að hún
geri þér skylt að beita annan ranglæti, þá segi ég: brjóttu lögin. Gerðu líf
þitt að þeirri mótstöðu sem stöðvar vélina. Það sem mér ber að gera er
að minnsta kosti að sjá til þess að ég leggi ekki lið þeim rangindum sem
ég fordæmi.
[6] Ef nota á þær aðferðir sem ríkisvaldið býður upp á til að ráða bót
á ranglætinu, þá þekki ég ekki til slíkra leiða. Þær taka of langan tíma
og mannsævin verður á enda. Ég hef öðrum málum að sinna. Ég kom í
heiminn, ekki aðallega til að gera hann lífvænlegan, heldur til að lifa í
honum hversu góður eða slæmur sem hann kynni að vera. Maður þarf
ekki að gera allt heldur eitthvað, og vegna þess að hann getur ekki gert
allt er ekki nauðsynlegt að hann geri eitthvað rangt. Það er ekki frekar í
mínum verkahring að rita bænaskrá til ríkisstjórans eða ríkisþingsins
en að þeir semji bænaskrá til mín og ef þeir yrðu ekki við óskum mínum,
hvað ætti ég þá að gera? Í slíku tilfelli hefur ríkisvaldið ekki gert ráð fyrir
neinum úrræðum, sjálf grundvallarlög þess eru ranglát. Þetta kann að
þykja harkalegt, þvergirðingslegt og ekki líklegt til að leiða til sátta en
sýnir í raun einskæra gæsku og tillitsemi þeim eina anda sem getur
metið það eða á það skilið. Þannig eru allar breytingar til hins betra, líkt
og fæðingin og dauðinn sem skekja líkamann.
[7] Ég hika ekki við að segja að allir þeir sem kalla sig afnámssinna
ættu strax að láta af öllum virkum stuðningi sínum, bæði hvað varðar
persónu sína og eignir, við stjórn Massachusettsríkis en bíða þess ekki
að þeir nái eins manns meirihluta til að geta látið réttlætið ná fram að
ganga. Ég tel að það sé nóg að þeir hafi guð með sér án þess að bíða eftir
fleirum. Og það sem meira er: hver sá maður sem hefur réttlætið með
sér er þegar orðinn eins manns meirihluti.24
[8] Ég hitti ríkisstjórn Bandaríkjanna, eða fulltrúa hennar, stjórn rík-
isins, beinlínis og augliti til auglitis einu sinni á ári – ekki oftar – þegar
ég hitti skattheimtumann hennar25, aðeins þannig kemst maður í minni
stöðu ekki hjá að hitta þessa stjórn og þá segir hún skýrt og skilmerki-
lega: Viðurkenndu mig, og ekki er til einfaldari og áhrifameiri leið, eins
og málin standa, engin óhjákvæmilegri hegðun gagnvart henni í þessari
persónu til að tjá litla ánægju sína og ást á henni en að afneita henni við
TMM_2_2009.indd 37 5/26/09 10:53:23 AM