Tímarit Máls og menningar - 01.06.2016, Qupperneq 17

B r é f S i g u r ð a r N o r d a l s t i l N ö n n u
TMM 2016 · 2 17
(1942) – og sístækkandi fyrirlestraröðinni um Einlyndi og marglyndi, sem á
að fela í sér kjarnann í nýrri lífsspeki hans. Auk þess leggur hann nú drög
að smásagnasafni sem seinna mun fá titilinn Fornar ástir. Hann spyr Nönnu
hvernig þroska hennar líði. Les hún Feilberg? Er hún óeigingjörn?
Mánuði síðar, þann 15/2, segir hann frá því að hann sé byrjaður á „skissu“
sem hann kallar „Hel“. Þetta er smásagan langa, skrifuð í ljóðrænum prósa,
sem seinna verður athyglisverðasti og nýstárlegasti hluti safnsins Fornra
ásta þegar það kemur út í Reykjavík (1919). Í sama bréfi segir hann frá því að
doktorsritgerð hans um Ólafs sögu helga hafi fengið mjög velviljaðan ritdóm
frá norska prófessornum Magnus Olsen, en hann lítur svo á að hann hafi
snúið baki við textafræðilegum rannsóknum. „Þvílíkan textafræðing hefur
heimurinn ekki farið á mis við með mér!“ segir hann kaldhæðinn. Vissu-
lega muni hann fá að taka við hinum ómerkilega prófessorsstól í Reykjavík
um haustið en það mun verða honum til lítillar gleði ef maður tekur mark á
honum sjálfum (það á maður sennilega ekki að gera).
Á meðan Sigurður stúderar í Oxford og býr sig undir að snúa heim
til Íslands baslar Nanna áfram við kennslu í Stokkhólmi og reynir að fá
þýðingu sína á skáldsögu Kvarans, Sálin vaknar, útgefna í Svíþjóð. Vinkona
hennar, Björg Þorláksson Blöndal í Kaupmannahöfn, hvetur hana í bréfi
(13/5) til að sannfæra gamla skólasystur sína úr kennslukvennaskólanum,
Emiliu Focelclou, um að skrifa kynningargrein um Kvaran fyrir sænskan
almenning sem hún telur að geti gagnast útgáfunni. Seinna semur Nanna við
Ragnar, son Einars Kvaran, um þýðinguna (21/5, 30/5).
Nanna vill líka gjarnan þýða ritgerðir Sigurðar um íslenska menningu en
það vill hann ekki þar sem honum finnast þær of staðbundnar og einungis
ætlaðar íslenskum lesendum (12/3). Hann vill frekar skrifa aðra bók um
Ísland fyrir útlendinga og hana fengi Nanna að þýða.
Þann 14/6 tilkynnir hann Nönnu loks í bréfi sem hann skrifar á ensku –
til að tryggja að það sleppi í gegnum ritskoðun – að hann hafi fengið skeyti
frá Íslandi þar sem hann er sagður „unanimously designated professor“ í
stað Björns M. Ólsen sem lét af starfi prófessors í Reykjavík. Gleði hans
yfir fréttunum er vægast sagt takmörkuð. Það kann að skipta máli að laun
prófessors á Íslandi á þessum tíma eru mjög lág, umtalsvert lægri en kenn-
aralaun Nönnu, ef trúa má útreikningum Sigurðar seinna meir (21/5 1919).
Ummæli hins nýskipaða prófessors um útnefninguna eru þessi: „I don‘t look
upon this as my life destination but it may turn out to be.“
Hér reyndist hann sannarlega sannspár. Í ágúst 1918, skömmu fyrir lok
fyrri heimsstyrjaldar, kom Sigurður heim til Íslands, tók við starfi prófess-
ors, hélt fyrirlestrana Einlyndi og marglyndi, gaf út smásagnasafnið Fornar
ástir (1919) og bókina um Snorra Sturluson (1920), varð rektor háskólans – og
varð fljótlega áberandi í íslensku menningarlífi, þjóðkunnur maður. Hann
hélt áfram að skrifa bréf til Nönnu næstu árin en hann gerði sitt besta til að
leyna tilveru hennar fyrir nánasta umhverfi sínu og bréfaskiptunum lauk