Tímarit Máls og menningar - 01.05.2004, Qupperneq 6

Gerður Kristný
I einni svipan
Það er örstutt á milli Store Kongensgade 96 þar sem Halldór Laxness naut
gestrisni Scheuermann-hjónanna í fyrstu utanför sinni og Bredgade 67 þar
sem bókaverslun Hösts var eitt sinn til húsa. Þessi hús liggja samsíða
skammt ffá miðbæ Kaupmannahafhar og líklega hefur Halldór Laxness
beygt inn Esplanaden á leiðinni þarna á milli. Að minnsta kosti tókst
honum að rata til Hösts fyrsta daginn sinn í útlandinu, 5. ágúst 1919. f
Úngur eg var segist hann oft hafa fengið kaupæði í bókabúðum en nefnir
samt bara eina þeirra bóka sem hann fjárfesti í þarna í Kaupmannahöfn,
guðspekiritið Inderstyre effir Ernst Möller, „... bók sem ég hafði heyrt mér
eldri og fróðari menn kappræða heima.“ (Úngur eg var, bls. 27). Síðan snýr
hann talinu að öðru, segist einu sinni hafa lesið danska þýðingu á einu af
trúmálaritum Tolstojs og lýsir síðan nafnspjöldunum sem hann pantaði
sér hjá Höst. Þar minnir Halldór eilítið á uppana í American Psycho þegar
hann lýsir mikilvægi þess að eiga nafnspjald. Svo er kaflinn búinn.
Síðar í Úngur eg var fer Halldór aftur til Hösts og kaupir sér Gróður
jarðar eftir Hamsun og í næsta kafla rekst hann á slitið eintak af Inferno
eftir Strindberg ofan í bókakjallara. Báðar þessar bækur höfðu mikil áhrif
á hann en það gerði líka önnur bók sem skáldið keypti í sömu utanför en
kærir sig greinilega ekkert um að nefna en það var kynfræðsluritið
Kvinden og Konslivets Hygiejne for og under Ægteskabet eftir A. Debay.
Halldór merkti sér samt bókina kyrfilega á fýrstu síðu þar sem stendur:
Halldór frá Laxnesi 1919
Keypt í Kaupmannahöfn 13. ág.
Áletrunin er í samræmi við höfundarnafnið á Barni náttúrunnar sem
kom út á meðan Halldór var í Kaupmannahöfn, og eins þá sem prentuð
var á nafnspjöldin en þar bætti hann reyndar við starfsheitinu „poéta“.
Bókin um konur og kynheilsu þeirra fýrir og í hjónabandi er rúmar
4
TMM 2004 • 2