Tímarit Máls og menningar - 01.05.2004, Blaðsíða 118

Bókmenntir
kallar sögumaður Gyrðis smábæinn frumskóg, sem lýtur öðrum lögmálum en
borgin. Þar átti hann sína bernsku og hét því að snúa aldrei affur.
Þó að útlegð söguhetjanna sé sjálfskipuð standa mennirnir tveir að einhverju
leyti fyrir utan samfélagið og þeir hafa báðir komist að þeirri niðurstöðu að til
þess að ná áttum sé engin leið nema til baka.
Svo enn sé vísað til heimspekingsins Kirkjugarðs er lífið þó ekki vandamál
sem maðurinn þarf að leysa heldur raunveruleiki sem hann þarf að upplifa - og
frammi fyrir þeim raunveruleika standa sögumenn þessara skáldverka einsemd-
arinnar.
Katrín Jakobsdóttir:
Sveittar löggur með kynlíf á heilanum
Ævar Örn Jósepsson: Svartir englar. AJmenna bókafélagið 2003.
Svartir englar er önnur glæpasaga Ævars Arnar Jósepssonar en árið 2002 kom út
bókin Skítadjobb. Hér er sagt frá sömu persónum og þar voru kynntar til sögu.
Aðalpersónurnar eru lögregluþjónarnir Árni og Katrín og Stefán, yfirmaður
þeirra. Sagan er sögð í 3. persónu og lesandi fær að sjá inn í huga flestra persóna,
en áhersla er lögð á að fylgja þessum þremur persónum eftir.
Kona að nafni Birgitta Vésteinsdóttir er horfm og lögreglunni er falið að leita
að henni. En ljóst er að einhvers staðar í hinu opinbera kerfi er upplýsingum
haldið frá lögreglunni og gátan snýst því ekki aðeins um mannshvarfið heldur
um aðra hagsmuni sem óljóst er hverjir eru. Sömu nótt og Birgitta hverfur
verður fýrrum elskhugi hennar og vinnuveitandi, athafnamaðurinn Steinar Is-
feld Arnarson, fyrir því að einhver skemmir bílinn hans. Ekki er ólíklegt að allir
þessir þræðir liggi saman.
Aðalpersóna sögunnar er einna helst Árni, sem einnig gegndi aðalhlutverki í
Skítadjobbi og á alltaf í vandræðum með sjálfan sig. Hann hugsar mikið um
konur og kynlíf og virðist aldrei geta horft á konur öðruvísi þótt hann reyni.
Hann hefur áhyggjur af stöðugum hugsunum sínum um kvenfólk sem minna
jafnvel á þráhyggju og hugleiðir ólíkar lausnir á vandanum: „Kannski ráð að
panta sér tíma hjá sálfræðingi,“ muldraði hann og fíraði upp í fimmtu rettunni,
„nú eða ná sér í kvenmann auðvitað ... Andskotansdjöfull!“ (69)
Húmor sögunnar snýst einkum um persónu Árna sem er misheppnaður að
flestu leyti: „Hann var enn að reyna að venja sig af því að dæma fólk eftir fimm
mínútna kynni, aðallega fýrir áeggjan móður sinnar og bræðra sem virtust sam-
mála um að þetta væri einn stærsti ljóðurinn á hans ráði — fyrir utan vinguls-
háttinn og ístöðuleysið, vel að merkja — en honum sóttist það erfiðlega.“ (93)
Lesendur fá iðulega að gægjast inn í huga Árna en hann er um margt óvæginn
116
TMM 2004 • 2