Tímarit Máls og menningar - 01.05.2004, Side 74

Margrét Tryggvadóttir
krækti í hann“!i Hún segist einnig vita hver samdi Njálu (en „það er
leyndó“). Þá dregur hún fram bók og á eftir fylgir bein tilvitnun í Þjóð-
sögur Jóns Árnasonar. Einnig er borgarlandslag Reykjavíkur vel þekkjan-
legt á myndunum og víða sjást þekktar byggingar og kennileiti s.s.
Tjörnin, Hallgrímskirkja, Iðnó og gamli iðnskólinn við Tjörnina.
Ekki er hægt að gera ráð fyrir að ungir lesendur sögunnar skilji allar
þessar vísanir eða þekki sig á söguslóðum en það kemur ekki að sök,
sagan stendur fyrir sínu og höfundur gætir þess að þessi atriði trufli
aldrei flæði sögunnar. Merkingaraukarnir verða þarna enn þegar börnin
hafa þroska og forsendur til að skilja þá. Geri þau það bætist við heill
merkingarheimur. Fyrir fullorðna lesendur eru þessar vísanir frábærar
og til þess fallnar að auka áhuga þeirra á lesa bækurnar fyrir smáfólkið.
Það vill nefnilega oft gleymast að myndabókin er bókmenntaform fyrir
tvo lesendahópa. Hún er skrifuð fyrir ólæs börn og á að höfða til þeirra
með efni sínu og efnistökum. Það er hins vegar fullorðna fólkið sem þarf
að lesa bækurnar og ef þeim finnst þær leiðinlegar lenda þær ósjálfrátt
uppi í efstu hillu þar sem börnin ná ekki til þeirra. Þess vegna tala góðar
myndabækur ávallt til þessara tveggja lesendahópa og með tveimur
miðlum, myndum og texta.
Vísanirnar í Draugasúpunni (2002) eru hins vegar flestar sérsniðnar að
forþekkingu barna. Mest áberandi eru vísanir í Rauðhettu en í sögunni
halda þau Harpa og Hrói í sendiferð með köku og vín inn í skóg. Það er
þó ekki amma sem á að njóta veiganna heldur Hrollfríður frænka Hörpu.
Auðvitað hitta þau úlf sem spyr þau hvort þau séu á leiðinni til ömmu.
„Ha, ha! Það þýðir ekkert fyrir þig að reyna að plata okkur, við erum ekki
nærri eins vitlaus og Rauðhetta. Við þekkjum alveg ömmur frá úlfum“,
segir Harpa111 og eftir nokkurt þóf halda þau þrjú áfram inn í skóginn og
síðar slást fleiri furðuverur úr skóginum í för með þeim. Eðli úlfsins er
þó samt við sig og Harpa á eftir að falla í sömu gildru og Rauðhetta þegar
hópurinn gengur fram á tvö misvísandi skilti sem bæði þykjast vísa veg-
inn til Hrollfríðar frænku. Úlfurinn stingur upp á því að hann fari aðra
leiðina en Harpa, Hrói og þau hin tíni blóm í skóginum en haldi svo hina
leiðina. Það finnst Hörpu snilldarhugmynd. Þau átta sig þó um síðir og
flýta sér heim til Hrollfríðar sem stendur yfir pottinum og er að sjóða
súpu. Inni í rúmi sefur úlfurinn með nátthúfu á höfði. „HROLLFRÍÐUR
FRÆNKA! Af hverju ertu með svona STÓR EYRU ... og AUGU ... og
MUNN!?“iv æpir Harpa en svarið sem hún fær er „Það er alls ekki kurteis-
legt að gera gys að útliti fólks! Ég hef alla tíð verið fremur stórskorin í
andliti og mér finnst það bara í góðu lagi!“v
72
TMM 2004 • 2