Skessuhorn - 18.12.2019, Blaðsíða 62

MIÐVIKUDAGUR 18. DESEMBER 201962
Sara Hjörleifsdóttir er fædd og upp-
alin í Stykkishólmi. Þar gekk hún í
grunnskóla áður en hún flutti í burt
til að fara í framhaldsnám en leiðin
lá þó aftur í Stykkishólm þar sem
hún hefur nú rekið veitingastað-
inn Sjávarpakkhúsið í sjö ár. Blaða-
maður Skessuhorns leit við á Sjáv-
arpakkhúsinu í lok síðasta mánað-
ar og ræddi við Söru um veitinga-
reksturinn, lífið í Stykkishólmi og
umhverfisvottun sem Sjávarpakk-
húsið fékk síðastliðið vor.
Vildi bara vera
í Hólminum
„Eins og svo margir sem hafa al-
ist upp úti á landi þurfti ég að flytja
til að fara í framhaldsskóla eftir 10.
bekk. Ég fór fyrst á Akranes og svo
í Menntaskólann við Hamrahlíð,“
segir Sara en á þessum tíma var
enginn fjölbrautaskóli á Snæfells-
nesi. „Ég er mikill Hólmari í hjart-
anu mínu og fyrir mér hefur aldrei
neinn annar staður getað verið
„heima“. Ég er líka nokkuð viss um
að ég fari aldrei aftur héðan,“ seg-
ir hún og brosir. Eins og sannur
Hólmari spilaði Sara körfubolta til
18 ára aldurs auk þess sem hún var í
frjálsum íþróttum og tónlistarnámi.
„Ég var í öllu sem stóð til boða. Ég
spilaði meðal annars í lúðrasveit og
bjöllukór,“ segir hún og hlær.
Verið lengi í veitinga-
bransanum
Sara og Gunnar Haraldsson búa
núna ásamt fjórum börnum sínum
í Stykkishólmi. „Hann er sjálfur
Hornfirðingur en ég náði honum
hingað, enda er Hólmurinn nafli
alheimsins,“ segir hún og hlær. En
hvernig vildi það til að hún fór út
í veitingarekstur? „Ég hef starfað
í veitingabransanum mjög lengi,
hef í raun gert fátt annað. En upp-
hafið af þessu má rekja til þess að
það komu hingað menn úr Reykja-
vík sem opnuðu ribb-bátaútgerð
þar sem þeir ætluðu að vera með
bátsferðir fyrir ferðamenn hér um
fjörðinn. Þeir keyptu þetta hús til
að vera með miðasölu fyrir ferð-
irnar en vissu ekkert hvað þeir ættu
að gera meira. Ég og vinkona mín
vorum þá ráðnar hingað inn til að
reka kaffihús og miðasölu,“ útskýr-
ir Sara. Mennirnir seldu svo bátana
og hættu útgerðinni og leigðu
Söru húsið undir eigin rekstur árið
2012.
Næstum eingöngu
ferðamenn
Aðspurð segir Sara margt hafa
breyst í rekstrinum á þessum sjö
árum en í upphafi var hún aðeins
með kaffihús en í dag er Sjávar-
pakkhúsið fullbúið veitingahús.
„Húsið bauð ekki upp á mikið til að
byrja með. Það var eiginlega ekk-
ert eldhús svo þetta var bara ein-
falt kaffihús. Við græjuðum sjálf
stórt eldhús og keyptum inn þann
búnað sem þurfti í veitingarekstur
og nú er þetta alvöru veitingastað-
ur,“ segir Sara og brosir. Á sumr-
in hefur verið nóg að gera á Sjáv-
arpakkhúsinu en aðeins minna yfir
veturinn. „Það er rólegra á vet-
urna og við erum bara með opið
á kvöldin. Sumrin hafa verið mjög
góð hjá okkur,“ segir Sara og bæt-
ir við að um 90% af viðskiptavin-
um Sjávarpakkhússins eru erlend-
ir ferðamenn og restin íslenskir
ferðamenn. „Hólmarar eru í mjög
miklum minnihluta hjá okkur, þeir
eru ekki nógu duglegir að fara út
að borða, svo ég skjóti aðeins á
þá,“ segir Sara og hlær. „En að öllu
gríni slepptu þá mættu Hólmarar
vera duglegri að fara út að borða.
Það eru frábærir veitingastaðir hér
á næstum hverju götuhorni og það
er leiðinlegt að sjá ekki fleiri Hólm-
ara nýta sér það,“ segir hún.
Þröngur markhópur
Á Sjávarpakkhúsinu er boðið upp
á sjávarrétti en matseðillinn breyt-
ist að sögn Söru nokkuð ört. „Við
erum dugleg að skipta út matseðl-
inum. Það er mikilvægt að halda
okkur aðeins á tánum og breyta
reglulega til. Það er gaman að
prófa nýja hluti og gera tilraunir
og skapa eitthvað nýtt,“ segir hún
og bætir því við að hugmyndafræð-
in bakvið matseðilinn á Sjávarpakk-
húsinu sé samblanda af ástríðu og
sérvisku. „Við erum óhrædd við
að nota óhefðbundin hráefni. Við
erum að vinna mikið með krabba,
bláskel, sjávargróður og fleira. Við
leggjum áherslu á staðbundið hrá-
efni og sjálfbærni og gerum ávallt
okkar besta í að framreiða hágæða
mat með eins litlum áhrifum á um-
hverfið og mögulegt er,“ segir Sara.
„Okkar markhópur er frekar þröng-
ur, enda er kúnnahópurinn okk-
ar heilt yfir mjög skemmtilegur,“
segir Sara. Gestir Sjávarpakkhúss-
ins geta stundum fylgst með matn-
um koma upp úr sjónum rétt áður
en hann er borinn fram á disknum
þeirra. „Á sumrin sitja gestirnir oft
hér og horfa út á bátinn þarna sækja
bláskel á línu rétt fyrir utan Hvíta-
bjarnarey og landa henni rétt áður
en hún fer svo í pottana hjá okkur,“
segir Sara og bendir á bátinn Ronju
sem liggur við höfnina.
Borðaði ekki fisk
í mörg ár
Spurð hvort hún hafi sjálf alltaf ver-
ið hrifin af sjávarréttum neitar hún
því. „Þegar ég var krakki var pabbi
sjómaður og það var án gríns soð-
in ýsa á hverjum degi á mínu heim-
ili, stundum koli um helgar. Í mörg
ár eftir að ég flutti úr foreldrahús-
um borðaði ég bara ekki fisk. Ég
var bara alveg búin með kvótann
minn þar. Ég hef síðustu ár verið
að læra að meta aftur allan þennan
góða mat sem við fáum úr sjónum,“
svarar Sara og bætir því við að allt-
af sé að bætast við matarflóruna úr
sjónum. „Við erum alltaf að finna
eitthvað nýtt til að borða og eitt af
því er sjávargróður sem er ótrúlega
góður. Sjávargróður var borðaður í
gamla daga en svo hættum við bara
að borða hann. Fólk er að læra að
meta hann aftur núna.“
En hver er hennar uppáhalds
matur? „Ætli ég verði ekki að segja
að það sé gaddakrabbi. Það er stór
krabbi sem veiðist í jökuldýpinu,“
svara Sara. „Kjötið á honum minn-
ir á humar, er frekar sætt og mjög
gott. Það er þó smá bras að borða
hann og maður þarf að nota tang-
ir og skæri, smá svona stemning,“
segir hún og bætir því við að gadda-
krabbinn rati stundum á matseðil
Sjávarpakkhússins.
Græni svanurinn
Síðasta vor fékk Sjávarpakkhúsið
umhverfisvottunina Svaninn sem er
opinbert umhverfismerki Norður-
landanna. Er þetta fyrsti veitinga-
staðurinn í landshlutanum til að fá
þessa vottun. „Við höfum unnið að
þessu í nokkur ár og erum búin að
vinna eftir stöðlum svansins lengi.
Ég átti bara alltaf eftir að klára
pappírsvinnuna, hún er smá bras
og tímarek,“ segir Sara. Að fá um-
hverfisvottunina segir Sara í raun
frekar einfalt mál. Það þurfi í raun
bara að hugsa aðeins hvað maður sé
að gera, að velja hráefni úr nærum-
hverfinu, velja lífrænt, endurnýta
það sem er hægt og nota eins lítið af
einnota plasti og hægt er. „Við vit-
um öll hvað þarf að gera til að vera
umhverfisvæn, það bara gera það
ekki allir,“ segir Sara. „Við notum
til að mynda bara umhverfisvottuð
hreinsiefni og gætum þess að nota
rétt magn. Þetta snýst líka um að
halda neyslu í lágmarki og reyna að
minnka matarsóun. Það gerum við
bæði með því að fara alltaf vel með
hráefnið okkar og gæta þess að nýta
það sem er til og líka með því að
passa skammtastærðir. Það er líka
mikilvægt að passa upp á orku- og
vatnsnotkun. Ekki láta vatnið renna
að óþörfu og að lágmarka orku-
notkun eins og er hægt. Þetta snýst
bara um að nota heilbrigða skyn-
semi,“ segir Sara.
Kynslóðin sem
gleymdi sér í neyslu
Spurð hvort hún hafi alla tíð ver-
ið umhverfissinni segir Sara svo
ekki vera. „Eins og flestir aðr-
ir hef ég hent rusli á jörðina, tek-
ið þátt í óþarfa neyslu, notað óþarf-
lega mikið af einnota plasti og allt
það. Ég held að mín kynslóð hafi
bara svolítið týnt niður allri heil-
brigðri skynsemi hvað þetta varð-
ar og gleymt sér í óþarfa kauprugli
og orkusóun. Þegar ég fór sjálf
markvisst að hugsa betur út í eigin
neyslu og um umhverfisáhrif áttaði
ég mig á að þetta er bara það sama
og maður ólst upp við. Mamma og
pabbi voru alltaf að segja manni að
láta vatnið ekki renna, að slökkva
ljósin og að sóa ekki mat.“
Gæðastimpill
Spurð af hverju það hafi skipt hana
máli að fá Svansvottunina segir
Sara það fyrst og fremst hafa snú-
ist um að fá þann gæðastimpil sem
vottunin er. „Nútímakúnni gerir
kröfur, hann vill vita hvaðan mat-
urinn kemur og geta verið viss um
að allt á disknum sé eins og segir á
matseðlinum. Það er svo algengt að
það sé verið að selja okkur eitthvað
sem er kannski ekki alveg eins og er
auglýst. Þegar maður hefur svona
vottun er það ákveðin staðfesting á
að það sem við segjum sé rétt,“ seg-
ir hún og bætir því við að með því
að vinna eftir stöðlum svansvottun-
arinnar hafi hún ákveðin verkfæri í
höndunum til að vinna eftir. „Mað-
ur getur verið svo fljótur að gleyma
sér en þegar maður hefur sett upp
svona stefnu til að vinna eftir held-
ur það manni við efnið. Við bjugg-
um líka til umhverfishandbók sem
allir starfsmenn lesa og kvitta undir
áður en þeir byrja að vinna hér. Það
kemur sér vel þegar við fáum nýtt
starfsfólk því það fá þá allir eigin-
lega bara svona leiðbeiningabók til
að vinna eftir,“ segir Sara og hlær.
arg
„Ég er mikill Hólmari í hjartanu mínu“
- segir Sara Hjörleifsdóttir sem vill hvergi annars staðar búa en í Stykkishólmi
Hér afhendir Guðmundur Ingi Guðbrandsson, umhverfis- og auðlindaráðherra, Söru Hjörleifsdóttur Svansvottunina.
Ljósm. Umhverfisvottun Snæfellsness.
Sara Hjörleifsdóttir rekur Sjávarpakkhúsið í Stykkishólmi.