Þjóðmál - 01.03.2020, Qupperneq 31

ÞJÓÐMÁL Vor 2020 29
Vinstriflokkarnir skattpíndu
millitekjuhópa
Þó ber að lofa það sem vel er gert. Í því
samhengi þarf smá upprifjun á þróun síðustu
ára. Fram til ársins 2009 var aðeins eitt skatt-
þrep á tekjur manna. Tekjuskatturinn var þá
um 35,7%, hafði farið lækkandi á árunum á
undan.
Árið 2009 kynnti ríkisstjórn VG og Samfylkingar
til sögunnar þrepaskipt skattkerfi. Fyrsta
þrepið, sem áður var eina þrep tekjuskatts,
var hækkað lítillega og til viðbótar voru tekin
upp tvö þrep hátekjuskatts eins og það var
kallað. Það að kalla það hátekjuskatt var þó
ekkert annað en pólitísk brella, því allar tekjur
á bilinu 230-650 þús. kr.1 féllu í neðra þrep
hátekjuskatts og báru rétt rúmlega 40% skatt.
Tekjur yfir 650 þús. kr. báru rúmlega 46% skatt
í þriðja þrepi, eða efra þrepi hátekjuskatts.
Eins og áður hefur verið rifjað upp hér á
síðum Þjóðmála voru heildarlaun fullvinnandi
einstaklinga árið 2010 að meðaltali um 430
þús. kr. og helmingur launamanna var með
laun undir 390 þús. kr. skv. tölum Hagstofunnar.
Aðeins um 10% launamanna voru með laun
undir 245 þús. kr., þannig að svo gott sem
allur vinnumarkaðurinn greiddi skatta í
hátekjuþrepi. Vinstriflokkarnir sem þá sátu
í ríkisstjórn, Samfylkingin og Vinstri græn,
lögðu því „hátekjuskatt“ á einstaklinga með
og undir meðallaunum. Það er mikilvægt að
muna það vel og lengi.
Ríkisstjórn Framsóknarflokks og Sjálfstæðis-
flokks, sem sat á árunum 2013-16, afnam
neðra þrep hátekjuskattsins, en þó ekki fyrr
en 2017. Efsta þrepið er enn óbreytt frá 2014
en raunlaun hafa hækkað og krónuviðmið
tekna einnig hækkað á tímabilinu.
Sjálfstæðisflokkurinn lækkar skatta
Breytingar á skattkerfinu um síðustu áramót
fólu meðal annars í sér að aftur var tekið upp
þriggja þrepa skattkerfi. Ólíkt því sem áður
var, þá var lögð áhersla á lækkun skatta á
lægstu laun – líkt og samið var um við gerð
Lífskjarasamninganna á síðasta ári.
Fram að áramótum báru öll laun upp að
um 927 þús. kr. 36,94% tekjuskatt (22,5%
tekjuskatt og 14,44% útsvar). Laun umfram
927 þús. kr. báru 46,24% skatt í tveggja þrepa
skattkerfi. Um áramót bættist við nýtt þrep,
sem í raun var skilgreint sem lægra 1. þrep
og ber 35,04% tekjuskatt. Af einhverjum
furðulegum ástæðum var 2. þrepið hækkað
lítillega, eða í 37,19%, en þriðja og efsta
þrepið er enn 46,24% en leggst nú á laun yfir
um 946 þús. kr.
Almennt lækka skattgreiðslur einstaklinga á
bilinu 5-6.500 kr. á mánuði.2 Sem hlutfall af
mánaðartekjum er hlutfallið hæst hjá tekju-
lægri hópum (undir 400 þús. kr.), á bilinu
1,7-1,8% af mánaðartekjum. Allir hópar með
laun yfir 300 þús. kr. á mánuði hafa því á
bilinu 60-78 þús. kr. meira á milli handanna
á ári hverju. Einhverjum kann að finnast það
lág upphæð en fyrir marga skiptir sú upphæð
verulegu máli.
Það verður að teljast hæpið að pólitískur vilji
sé til þess að lækka efsta þrepið á næstunni.
Næsta skref Bjarna Benediktssonar er þó
vonandi það að lækka milliþrepið (2. þrep)
enn frekar, enda mun það gagnast heimilum
landsins hvað best.
1 Að núvirði væru þetta um 306-866 þús. kr.