Þjóðmál - 01.03.2020, Side 32

30 ÞJÓÐMÁL Vor 2020
34%
36%
38%
40%
42%
44%
46%
48%
1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018 2020
Staðgreiðsluhlutfall Hátekjuskattur, neðra þrep Hátekjuskattur, efra þrep
Staðgreiðsluhlutfall tekjuskatts frá 1988
Á myndinni hér fyrir ofan má sjá hvernig staðgreiðsluskattur, þ.e. tekjuskattur og útsvar, hefur þróast á þeim tveimur
áratugum sem liðnir eru frá því að núverandi staðgreiðslukerfi var tekið upp. Sambærileg mynd hefur áður verið birt hér í
Þjóðmálum. Hafa þarf í huga að innan þessa tímabils hafa einnig orðið breytingar, til dæmis árið 1997 þegar tekjuskattur
lækkaði og útsvar hækkaði eftir að málefni grunnskóla voru flutt frá ríki til sveitarfélaga. Árið 2009 kynnti ríkisstjórn VG
og Samfylkingar til sögunnar þrepaskipt skattkerfi. Allar tekjur á bilinu 230-650 þús. kr. féllu í neðra þrep hátekjuskatts og
báru þannig um 40% skatt en það þrep var síðan afnumið af ríkisstjórn Framsóknarflokks og Sjálfstæðisflokks. Nú er aftur
búið að taka upp þriggja þrepa skattkerfi en 2. þrepið er hvergi nálægt því sem vinstristjórnin setti á. Í raun má segja að hér
kristallist munurinn á skattastefnu Sjálfstæðisflokksins og Vinstri grænna. Án þess að hika hækkuðu Vinstri græn skatta á
meðaltekjur en Sjálfstæðisflokkurinn gerir það ekki.
0 kr.
25.000 kr.
50.000 kr.
75.000 kr.
100.000 kr.
125.000 kr.
150.000 kr.
175.000 kr.
200.000 kr.
225.000 kr.
250.000 kr. 450.000 kr. 650.000 kr. 850.000 kr. 1.050.000 kr. 1.250.000 kr.
Tekjuskattur 2019 Tekjuskattur 2020 Útsvar
Allir með mánaðarlaun undir um 825 þús.kr. á mánuði greiða
hærri upphæð í útsvar en tekjuskatt. Fyrir skattabreytinguna
um áramót var viðmiðið um 725 þús.kr.
Tekjuskattur og útsvar eftir tekjumSkattur
Rauða línan hér á myndinni sýnir hvernig greiðsla tekjuskatts til ríkisins hækkar samhliða hærri launum yfir 300 þús. kr. Til
samanburðar má sjá gráu línuna sem miðar við tekjuskattsprósentuna frá 2019. Appelsínugula línan sýnir útsvarsgreiðslur
til sveitarfélaga. Einstaklingur með um 300 þús. kr. í mánaðarlaun greiðir aðeins tæpar tvö þúsund kr. í tekjuskatt á mánuði
(að frádregnum persónuafslætti) en um 41.500 kr. í útsvar. Sveitarfélögin fá alltaf sín 14,44% enda reiknast persónuafsláttur
bara á tekjuskatt til ríkisins. Það er ekki fyrr en einstaklingur er kominn með um 825 þúsund krónur í mánaðarlaun sem
viðkomandi greiðir hærri skatta til ríkisins.