Úrval - 01.12.1948, Blaðsíða 25

ÓPRELSI BORGARBARNSINS
23
ur fyrr var deginum fagnað með
flugeldum og skotum af ungum
jafnt sem gömlum. Nú er allt
slíkt bannað. Ástæðan til banns-
ins er sú, að fyrir kom, að börn
slösuðust eða jafnvel dóu af
völdum flugelda. Dauðaslysin
voru ekki mörg í samanburði
við hinn mikla fjölda annarra
dauðaslysa á börnum. En það
eru ekki til neinar tölur yfir það,
hve mörg börn hafa slasazt af
völdum flugelda, vegna þess að
þeim hafði aldrei verið kennt að
fara með þá.
Með þessu banni var þjóðleg-
asta fagnaðarhátíð okkar Ame-
ríkumanna eyðilögð. Hún hafði
haldizt óbreytt frá kynslóð til
kynslóðar. Faðir minn fagnaði
sólaruppkomu á þjóðfrelsisdag-
inn með því að skjóta af látúns-
fallbyssu, sem hann hlóð sjálfur.
Mér var barnungum kennt að
skjóta flugeldum. Fyrst litlum
flugeldum, og síðan æ stærri,
eftir því sem ég eltist. Fjórði
júlí var mesti frelsisdagur minn,
þegar ég var drengur. Mér var
leyft að vera með í að vekja
alla í bænum við fyrstu dag-
skímu morgunsins og hafa eins
hátt allan daginn og ég vildi.
Um kvöldið voru það sérréttindi
mín að leika mér að marglitum
ljósum og flugeldum. Ekkert
ævintýri drengjaáranna var
jafnheillandi og ævintýri þjóð-
frelsisdagsins.
Þegar ég var tólf ára, flutt-
um við í annað fylki og þá varð
f jórði júlí að skátaskrúðgöngu
í heitum einkennisbúningi, blóm-
sveigar lagðir á leiði, löng ganga
heim, síðbúinn kvöldverður, og
um kvöldið flugeldasýning, sem
maður fékk að horfa á álengd-
ar.
Þegar ég var á fjórtánda ár-
inu, fann ég í bókasafni bók,
sem fræddi mig á því, hvernig
ég gæti búið til svart púður. í
einu apóteki keypti ég brenni-
stein „handa rósunum“, í öðru
kalíum nítrat „til áburðar" og
því þriðja mulin viðarkol „handa
pabba, við magaveiki". Svo bjó
ég til fallbyssu með því að hola
innan eikarlurk, hlóð hana púðri
og þjappaði í hana með pappír
og möl af götunni, og hleypti
af með því að bera að logandi
dagblað. Þið getið ímyndað ykk-
ur fögnuð minn, þegar hár hvell-
ur kvað við, og mölin braut
nokkra kjallaraglugga í húsi ná-
grannans. Pabbi borgaði rúð-
urnar.
Þegar ég segi kunningjum
mínum frá bernsku minni,